Spółki, których dotyczy art. 43 ust. 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym /Dz.U. nr 60 poz. 253 ze zm./, mogą korzystać z przywilejów celnych przewidzianych w art. 37 ust. 5 tej ustawy.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Spółki "C. C. C. " na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 26 listopada 1992 r. w przedmiocie wymiaru cła i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 1 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Prezesa Głównego Urzędu Ceł dwieście dwadzieścia trzy tysiące złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącej Spółki.
Decyzją zawartą w dokumencie SAD z dnia 13 marca 1992 r. nr 150201/005632 Dyrektor Urzędu Celnego w W. wymierzył cło od sprowadzonego przez Spółkę "C. C. C. " komputera oraz części i artykułów komputerowych.
W odwołaniu od tej decyzji Spółka "C. C. C. " wnosiła o jej uchylenie i twierdziła, że jest spółką z udziałem zagranicznym. Będące przedmiotem odprawy celnej towary sprowadziła do własnego użytku i powinna być zwolniona od cła na podstawie art. 37 ust. 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym /Dz.U. nr 60 poz. 253/.
Decyzją z dnia 21 maja 1992 r. nr 15-PC-412-29/92/ME Dyrektor Urzędu Celnego w W. odmówił zwolnienia od cła. Na skutek kolejnego odwołania Spółki Prezes Głównego Urzędu Ceł wydał w dniu 26 listopada 1992 r. decyzję, której mocą uchylił decyzję Dyrektora Urzędu Celnego w W. o odmowie zwolnienia od cła, jako wydaną z naruszeniem przepisów o właściwości, natomiast utrzymał w mocy decyzję tego Dyrektora o wymiarze cła. Uzasadniając decyzję o utrzymaniu w mocy decyzji o wymiarze cła, Prezes Głównego Urzędu Ceł stwierdził, że Spółce nie przysługuje zwolnienie od cła na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 39 prawa celnego, gdyż sprowadzone przez nią przedmioty nie mają charakteru środków trwałych.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Spółka "C. C. C. " wnosiła o uchylenie decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł z powodu naruszenia art. 37 ust. 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym. Twierdziła, że pominięta została istota jej stanowiska, a ponadto nie powoływała się na art. 14 ust. 1 pkt 39 prawa celnego. Dodała zarazem, że podstawą stanowiska Prezesa Głównego Urzędu Ceł jest jego pismo okólne nr 1 z dnia 23 grudnia 1991 r. w sprawie zwolnień celnych dla spółek z udziałem zagranicznym, w którym wyjaśniono, że na art. 37 ust. 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym nie może powoływać się spółka, która uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej już w czasie obowiązywania tej ustawy, choćby wniosek o udzielenie takiego zezwolenia był złożony wcześniej. Zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej skarżąca uzyskała wprawdzie dnia 18 lipca 1991 r., a więc w czasie obowiązywania ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym, jednakże wniosek o zezwolenie złożyła wcześniej i wobec tego stanowisko zawarte w powyższym piśmie okólnym narusza art. 43 ust. 2 tej ustawy.
W odpowiedzi na skargę Prezes Głównego Urzędu Ceł wnosił o jej oddalenie i wyjaśnił, że przepis art. 43 ust. 2 cytowanej ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym przewiduje jedynie rozpatrzenie wcześniej złożonych i nie rozpatrzonych wniosków w trybie i na zasadach dotychczas obowiązujących, co nie oznacza rozciągnięcia przywilejów celnych przewidzianych w art. 37 ust. 5 tej ustawy na spółki, które uzyskały zezwolenia po wejściu w życie ustawy.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Określenie dnia, z jakim ustawa nabiera mocy obowiązującej, należy do suwerennych uprawnień ustawodawcy. Są wprawdzie w tym względzie ograniczenia, które wynikają z koncepcji państwa prawnego, polegają jednak one wyłącznie na konieczności przestrzegania zasady, że prawo nie działa wstecz /lex retro non agit/, przy czym między dniem uchwalenia ustawy a dniem jej wejścia w życie powinien upływać pewien okres /vacatio legis/. Poza tymi ograniczeniami - które są usprawiedliwione koniecznością zapewnienia, by nikt, kto działa w zaufaniu do obowiązujących ustaw, nie ponosił ujemnych konsekwencji późniejszych zmian stanu prawnego i by adresaci nowych ustaw mieli możność zapoznania się z ich treścią i dostosowania do nich swych działań - nie działają reguły ogólne, które nakazywałyby organom władzy ustawodawczej wybór określonego rozwiązania. Organy te mają w tym względzie swobodę, kierując się wyłącznie przesłankami uznanymi przez siebie za ważne w danych okolicznościach, takimi jak chęć szybkiego osiągnięcia celów nowej ustawy, stan przygotowania organów państwowych do realizacji ustawy, potrzeba ochrony dobrej wiary jej adresatów itp. Wszystko to powoduje konieczność szczegółowej oceny, jakie rozwiązanie przyjął ustawodawca w konkretnym wypadku.