Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Beata Krajewska, Sędzia NSA - Piotr Piszczek, Asesor WSA - Marian Wolanin (spr.), Protokolant - Tomasz Zawiślak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 listopada 2007 r. sprawy ze skargi P. S.A. w P. na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] kwietnia 2007 r. Nr [...] w przedmiocie zgłoszenia sprzeciwu na wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości; 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz Poldanor S.A. w Przechlewie kwotę 340 (trzysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego;
Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2007 r. Nr [...] Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi utrzymał w mocy swoje postanowienie z dnia [...] listopada 2006 r. o zgłoszeniu sprzeciwu na wydanie zezwolenia na nabycie przez spółka akcyjną P. SA, jako cudzoziemca, nieruchomości rolnej oznaczonej działkami nr [...]i [...] o pow. [...] ha, położonej w miejscowości K. woj. P., stanowiącej własność Skarbu Państwa w zasobie Agencji Nieruchomości Rolnych Oddziału Terenowego w G..
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia stwierdzono, że stosownie do przepisów ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, podstawą ustroju rolnego jest gospodarstwo rodzinne, osobiście prowadzone przez rolnika indywidualnego. Okoliczność ta, w świetle powołanego przez organ orzekający orzecznictwa sądowoadministracyjnego, może być podstawą do uznania za leżącą w interesie społecznym określonym w art. 7 kpa, przy ocenie wniosku o zezwolenie na nabycie nieruchomości rolnej przez cudzoziemca na podstawie art. 1 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Wnioskodawca nie spełnia wymogów powołanej ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, ponieważ nie prowadzi gospodarstwa rodzinnego.
Wskazane przez skarżącego opinie innych organów w przedmiocie nabycia nieruchomości przez cudzoziemca mogą być pomocne dla Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przy ocenie wniosku o nabycie nieruchomości, nie są one jednak wiążące, zwłaszcza gdy wydane zostały we wcześniejszym, już zakończonym postępowaniu. Minister, rozstrzygając w ramach uznania administracyjnego, kieruje się preferencjami prowadzonej aktualnie przez siebie polityki rolnej wynikającej z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa. Wnioskodawca dzierżawi od kilku lat przedmiotową nieruchomość, i dlatego przysługujące prawo dzierżawy nie utrudnia wnioskodawcy prowadzenia hodowli trzody chlewnej. Nie może więc stanowić argumentu wymuszającego na organie orzekającym udzielenie zgody na sprzedaż przedmiotowej nieruchomości wbrew prowadzonej przez Ministra polityce rolnej polegającej na wspieraniu przede wszystkim gospodarstw rodzinnych. Również według przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Polska ma zagwarantowany 12-letni okres przejściowy stosowania reglamentacji w zakresie nabywania nieruchomości rolnych przez cudzoziemców. Według tej ustawy Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ma prawo wniesienia sprzeciwu na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca, jeżeli byłoby to sprzeczne m.in. z interesem społecznym, jak w rozpatrywanej sprawie.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] kwietnia 2007 r., "P." SA zarzuciła powierzchowność uzasadnieniu powołanego postanowienia, nie poddającą się kontroli. Część argumentów skarżącej pomija się milczeniem, natomiast odmowa nie znajduje oparcia ani w obowiązującym prawie, ani też w dotychczasowej praktyce organów państwowych. Powołując się na orzecznictwo sądowoadministracyjne i literaturę przedmiotu, skarżąca zarzuciła brak w uzasadnieniu postanowienia opisu na czym polegają względy społecznie uzasadniające odmowę, co stanowi jego wadliwość nacechowana pozornością. Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2004 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie sprzeciwił się nabyciu przedmiotowej nieruchomości, zabudowanej fermą trzody chlewnej, przez skarżącą. Nie doszło jednak ówcześnie do nabycia przedmiotowej nieruchomości, w szczególności ze względu na utratę ważności wyceny nieruchomości. Obecnie, organ orzekający zgłosił sprzeciw, mimo iż stan prawny i stan faktyczny sprawy nie uległ zmianie. W ocenie skarżącej, w takim przypadku nie można wydać odmiennego rozstrzygnięcia. W zaskarżonym postanowieniu nie odniesiono się jednak do tej okoliczności. Zmienność stanowiska Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wobec zbycia skarżącej fermy K., mimo braku zmiany okoliczności faktycznych, narusza - wynikającą z art. 8 kpa - zasadę zaufania do organów państwa, a także zasadę uwzględniania słusznego interesu strony, określoną w art. 7 kpa. Podejmowanie rozstrzygnięcia w ramach uznania administracyjnego, zgodnie z art. 7 kpa, nie oznacza dowolności, lecz wymaga przedstawienia motywów, którymi kierował się organ orzekający, zobowiązany uwzględniać interes społeczny oraz słuszny interes strony. W postępowaniu wszczętym na wniosek strony, decydujący jest słuszny interes strony, nie można zatem przyznać w takim przypadku prymatu interesowi społecznemu. Nie może być również tak, aby reprezentująca Skarb Państwa Agencja Nieruchomości Rolnych twierdziła, że przedmiotowe grunty są zabudowane budynkami lub budowlami, dlatego nie mają żadnego wpływu [grunty] na ewentualne powiększenie gospodarstw rodzinnych, a tym samym na kształtowanie ustroju rolnego, natomiast Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaprzecza temu.