Skoro na wnioskującym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, musi on przedstawić sądowi argumentację, która potwierdzałaby jego niezdolność do wygospodarowania środków na pokrycie tych kosztów. Prawidłowo wypełniony wniosek o przyznanie prawa pomocy nie jest wystarczającym dowodem na okoliczność, że strona nie jest w stanie zgromadzić funduszy niezbędnych do prowadzenia procesu. Udowodnienia wymaga podjęcie starań ku uzyskaniu środków finansowych, niezależnie od ich efektu.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Andrzej Kisielewicz po rozpoznaniu w dniu 31 grudnia 2004 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia Wspólnoty Mieszkaniowej H. w K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 października 2004 r. sygn. akt 6 II SA/4897/03 w sprawie ze skargi Wspólnoty Mieszkaniowej H. w K. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji Dyrektora Rejonowego Urzędu Poczty w K. z dnia [...] Nr [...] nakładającej opłatę za używanie niezarejestrowanych odbiorników radiowych i telewizyjnych p o s t a n a w i a: - oddalić zażalenie -
Postanowieniem z dnia 6 października 2004 r. sygn. akt 6 II SA/4897/03 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie ze sprzeciwu Wspólnoty Mieszkaniowej H. z siedzibą w K. wniesionego od zarządzenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 lipca 2004 r. w sprawie skargi na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji Dyrektora Rejonowego Urzędu Poczty w K. z dnia [...] Nr [...] nakładającej opłatę za używanie niezarejestrowanych odbiorników radiowych i telewizyjnych - odmówił przyznania prawa pomocy.
Wspólnota mieszkaniowa wniosła zażalenie na to postanowienie, zarzucając naruszenie art. 246 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270), podnosząc, iż jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej jest uprawniona do złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy. Badaniu podlega wówczas kondycja finansowa jednostki, nie zaś osób ją tworzących. Wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uwzględnienie złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy bądź też o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /zwanej dalej p.p.s.a./ (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) przyznanie prawa pomocy osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej następuje w zakresie częściowym, gdy wykaże nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Należy podkreślić, iż udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Z treści art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. wynika, że ciężar udowodnienia braku możliwości pokrycia kosztów postępowania spoczywa na wnioskującym o przyznanie prawa pomocy. W związku z tym, zgodnie z art. 252 § 1 p.p.s.a. wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać oświadczenie strony, obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zwrócenie się przez Sąd I instancji do skarżącego w piśmie z dnia 31 sierpnia 2004 r. o przedstawienie dokumentów określających rodzaj czynności podjętych przez Wspólnotę Mieszkaniową w celu zgromadzenia środków finansowych na pokrycie kosztów postępowania w sprawie było zasadne. Skoro na wnioskującym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, musi on przedstawić sądowi argumentację, która potwierdzałaby jego niezdolność do wygospodarowania środków na pokrycie tych kosztów. Prawidłowo wypełniony wniosek o przyznanie prawa pomocy, zawierający rzetelne informacje o posiadanych przez stronę aktywach, nie jest bowiem wystarczającym dowodem na okoliczność, iż strona ta nie jest w stanie zgromadzić funduszy niezbędnych do prowadzenia procesu. Stan majątku deklarowany we wniosku nie pokrywa się z potencjalną jego formą, uzyskaną w wyniku podjęcia dodatkowych środków w celu zgromadzenia wspomnianych funduszy.