Opłata stała w wysokości 100 zł, określona w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki /Dz.U. nr 179 poz. 1843/, jest opłatą sądową w rozumieniu art. 211 i art. 212 par. 1 ustawy z dnia z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/, do której mają zastosowanie reguły postępowania przewidziane w art. 219-220 tej ustawy.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA - Halina Wojtachnio po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie, wniesionej w dniu 29 sierpnia 2005 r., na przewlekłość postępowania toczącego się przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Poznaniu w sprawie ze skargi [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu z dnia 12 marca 2003 r. Nr [...] w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe postanawia odrzucić skargę na przewlekłość postępowania. Sygn. akt I GPP 2/05 U Z A S A D N I E N I E W dniu 16 kwietnia 2003 r. [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie, reprezentowana przez radcę prawnego R. Ż., wniosła do Naczelnego Sądu Administracyjnego 0środek Zamiejscowy w Poznaniu skargę na ostateczną decyzję Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu z dnia 12 marca 2003 r. w części, w jakiej utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Celnego w Poznaniu z dnia 16 sierpnia 2001 r. w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe i określenia kwoty długu celnego. Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału Naczelnego Sądu Administracyjnego 0środek Zamiejscowy w Poznaniu z dnia 8 lipca 2003 r. sygn. akt I SA-PO 1189/03 wezwano pełnomocnika strony skarżącej do uiszczenia opłaty sądowej (wpisu) od skargi w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma, pod rygorem odrzucenia skargi. Pismo o obowiązku uiszczenia opłaty sądowej zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącej w dniu 22 lipca 2003 r. Pełnomocnik wpisu nie uiścił, poinformował natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu o zmianie adresu Kancelarii Prawnej (pismo procesowe noszące datę "11.06.2003 r." zostało nadane w urzędzie pocztowym w dniu 25 lipca 2005 r.). W dniu 29 sierpnia 2005 r. [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie wniosła do Naczelnego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na nieuzasadnioną przewlekłość rozpoznania sprawy przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu i domagała się zasądzenia na jej rzecz odszkodowania z powodu tej negatywnej okoliczności. W uzasadnieniu skargi skarżąca podała, że w sprawie wszczętej w grudniu 1998 r. została zobowiązana na podstawie decyzji organów celnych do zapłacenia określonej kwoty cła. W wyznaczonym terminie cło uiściła, a organy celne zwolniły towar. Skarżąca wyjaśniła, że wniosła środek prawny (skargę) na decyzję organu celnego do Naczelnego Sądu Administracyjnego 0środek Zamiejscowy w Poznaniu i skarga ta dotychczas nie została rozpoznana. Zdaniem skarżącej z wpłaconych przez nią w 1998 r. pieniędzy czyniony jest oficjalny użytek w istniejącym systemie prawnym, co uzasadnia zarzut bezkarnego łamania podstawowej zasady demokratycznego państwa prawa, w tym także zasad sprawiedliwości i dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz świadomego i zamierzonego łamania wszelkich reguł wynikających bezpośrednio z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, nakazujących w sposób bezpośredni stosowanie prawa zgodnie z orzecznictwem. Naruszone zostały nadto zasady wynikające z procedury postępowania cywilnego, który to akt prawny organ orzekający powinien stosować w rozpoznaniu niniejszej sprawy. Podniosła nadto zarzut o wyrządzeniu jej szkody. W takim stanie faktycznym sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w dniu 5 września 2005 r. przekazał skargę na przewlekłość postępowania według właściwości Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu. Zarządzeniem z dnia 13 września 2005 r. Przewodniczący Wydziału Naczelnego Sądu Administracyjnego wezwał skarżącą Spółkę do usunięcia braków skargi na przewlekłość postępowania przez nadesłanie odpisu pełnego Krajowego Rejestru Sądowego oraz uiszczenia opłaty stałej w kwocie 100 zł, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi na przewlekłość postępowania. Wezwanie było dwukrotnie awizowane dnia 20 września 2005 r. i 28 września 2005 r. Wezwanie wysłano ponownie w dniu 5 października 2005 r. i mimo awiza w dniach 12 października 2005 r. i 20 października 2005 r. nie zostało przez stronę skarżącą odebrane, a opłata stała nie została uiszczona. W tej sytuacji Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wezwanie nastąpiło ze skutkiem doręczenia. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga na przewlekłość postępowania została wniesiona na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 - dalej ustawa o skardze na przewlekłość postępowania). Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawa reguluje zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu. 0kreślając w art. 2 ust. 1 pojęcie przewlekłości postępowania oraz w art.3 osoby uprawnione do wniesienia skargi na przewlekłość postępowania ustawa o skardze na przewlekłość postępowania w art. 17 ust. 1 ustanawia obowiązek uiszczenia opłaty stałej od wnoszonej skargi. W niniejszej sprawie strona skarżąca wniosła skargę na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Poznaniu. Ustawa o skardze na przewlekłość postępowania ustanawia właściwość rzeczową Naczelnego Sądu Administracyjnego do rozpoznania skargi, jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym lub przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (art. 4 ust. 3). Postępowanie to jest jednoinstancyjne. Jak wynika z akt sprawy, w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym strona skarżąca została wezwana do uiszczenia opłaty stałej, określonej w art. 17 ust. 1 ustawy o przewlekłości postępowania, w zakreślonym terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi na przewlekłość na podstawie art. 220 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej "p.p.s.a.") w przypadku nieuiszczenia opłaty. Kluczową kwestią w tej sprawie jest zatem wyjaśnienie wątpliwości, czy opłata stała od skargi na przewlekłość w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest opłatą, do której stosuje się przepisy art. 211 i następne określone w dziale V "Koszty postępowania", rozdział 2 "Koszty sądowe" p.p.s.a. Analizując to zagadnienie stwierdzić przede wszystkim należy, że art. 17 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania stanowi wyłączną regulację dotyczącą opłaty stałej od wnoszonej skargi i poza ustaleniem jej wysokości (ust. 1) określa sposób uiszczania opłaty w sytuacji, gdy skargę wniosło kilka osób (ust. 2) oraz wprowadza obowiązek zwrotu przez sąd z urzędu uiszczonej opłaty w razie uwzględnienia skargi (ust. 3). Brak jest natomiast w tej ustawie nawiązania do przepisów, które regulują problematykę ponoszenia kosztów sądowych w sprawach, na tle których może dojść do wniesienia skargi. Ustawa nie określa trybu postępowania przy uiszczaniu opłaty sądowej ani skutków prawnych, jakie powodować będzie nieuiszczenie tej opłaty. Ustawodawca określił jedynie dwa przypadki, przy zaistnieniu których skarga na przewlekłość postępowania podlega odrzuceniu. Zgodnie z art. 9 ust. 1 cyt. ustawy skutek prawny odrzucenia odnosi się do skargi, która nie spełnia wymagań przewidzianych w art. 6 ust. 2, tj. gdy nie zawiera żądania stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy ani przytoczenia okoliczności uzasadniających żądanie. W takim przypadku skargę bez wzywania do uzupełnienia braków odrzuca sąd właściwy do jej rozpoznania. 0drzuceniu podlega także skarga wniesiona przez nieuprawnionego albo niedopuszczalna na podstawie art. 14, tj. z powodu naruszenia przesłanek przy wnoszeniu nowej skargi. W ustawie istnieje więc luka prawna wynikająca z braku regulacji prawnej dotyczącej zarówno trybu uiszczania opłaty stałej przy wnoszeniu skargi na przewlekłość jak i objęcia skargi skutkiem prawnym odrzucenia w razie nieuiszczenia opłaty stałej. W omawianym zakresie regulacje zawarte w omawianej ustawie nie stwarzają podstaw nowej procedury dla sądu właściwego do rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania, wiążąc je jedynie z postępowaniem, którego skarga dotyczy. 0 takim powiązaniu świadczy powinność złożenia skargi do sądu, przed którym toczy się postępowanie w sprawie (art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o skardze na przewlekłość) oraz odesłanie w sprawach nieuregulowanych w ustawie do odpowiedniego stosowania przepisów o postępowaniu zażaleniowym, obowiązującym w postępowaniu, którego skarga dotyczy (art. 8 ust. 2 ustawy). W kwestiach nieuregulowanych w ustawie o skardze na przewlekłość postępowania zastosowanie zatem znajdują przepisy o postępowaniu zażaleniowym, a w niniejszej sprawie przepisy działu IV "ŚRODKI ODWOŁAWCZE", w tym rozdział 2 "zażalenia". Dla oceny zasadności zastosowania tych przepisów do kwestii trybu uiszczania opłaty stałej i skutków jej nieuiszczenia przy wnoszeniu skargi na przewlekłość postępowania rozważenia wymagają dalsze kwestie. Przepisy o postępowaniu zażaleniowym, określone w rozdziale 2 działu IV p.p.s.a. nie obejmują wprost problematyki kosztów postępowania. Z brzmienia art. 8 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania wywieść należy, że odpowiednie stosowanie tych przepisów ustawodawca odniósł do tej fazy przewlekłości postępowania, która dotyczy rozpoznania skargi na przewlekłość. Skoro w ustawie o skardze na przewlekłość postępowania istnieje luka prawna w zakresie trybu uiszczania opłaty stałej przy wnoszeniu skargi i skutków prawnych w razie nieuiszczenia opłaty, to dla wypełnienia luki prawnej istniejącej w omawianej ustawie, należy zastosować w drodze analogii przepisy powołanej wyżej ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (vide postanowienie T.K. z dnia 31 lipca 1990 r. (W 1/90), OTK w 1990 r., s. 190). Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 5 p.p.s.a. do zakresu właściwości rzeczowej Naczelnego Sądu Administracyjnego należy m.in. rozpoznawanie innych spraw z mocy odrębnych ustaw. Do rozpoznawania przez NSA tego rodzaju spraw stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym (art. 15 § 2 p.p.s.a.). Uzasadnia to przyjęcie poglądu, że opłata stała w wysokości 100 zł, określona w art. 17 ust. 1 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania, jest opłatą sądową w rozumieniu art. 211 i 212 § 1 p.p.s.a., do której mają zastosowanie reguły postępowania przewidziane w art. 219 - 220 p.p.s.a. Zgodnie z art. 220 § 1 p.p.s.a. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W tym przypadku, z zastrzeżeniem § 2 i § 3, przewodniczący wzywa wnoszącego pismo, aby pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania. W odniesieniu do skargi , rygor dla pisma wynikający z art. 220 § 1 p.p.s.a., został przewidziany w art. 220 § 3 p.p.s.a. W myśl tego przepisu skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania , od których pomimo wezwania nie został uiszczony wpis (opłata sądowa) podlegają odrzuceniu przez sąd. Z akt sprawy wynika, że skarżąca [...] Sp. z o.o. przy wnoszeniu skargi na przewlekłość postępowania wymaganej prawem opłaty stałej nie uiściła, pomimo prawidłowego doręczenia wezwania w sposób zastępczy (art. 73 p.p.s.a.). Z podanych wyżej przyczyn na podstawie art. 220 § 3, art. 58 § 3 w zw. z art. 193 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny postanowił jak w sentencji.
P O S T A N O W I E N I E
Dnia 16 listopada 2005 r.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie:
Sędzia NSA - Halina Wojtachnio po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2005 r.
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie, wniesionej w dniu 29 sierpnia 2005 r., na przewlekłość postępowania toczącego się przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Poznaniu w sprawie ze skargi [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu z dnia 12 marca 2003 r. Nr [...] w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe postanawia odrzucić skargę na przewlekłość postępowania.
Sygn. akt I GPP 2/05
U Z A S A D N I E N I E
W dniu 16 kwietnia 2003 r. [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie, reprezentowana przez radcę prawnego Ryszarda Żmigrodzkiego, wniosła do Naczelnego Sądu Administracyjnego 0środek Zamiejscowy w Poznaniu skargę na ostateczną decyzję Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu z dnia 12 marca 2003 r. w części, w jakiej utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Celnego w Poznaniu z dnia 16 sierpnia 2001 r. w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe i określenia kwoty długu celnego.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału Naczelnego Sądu Administracyjnego 0środek Zamiejscowy w Poznaniu z dnia 8 lipca 2003 r. sygn. akt I SA-PO 1189/03 wezwano pełnomocnika strony skarżącej do uiszczenia opłaty sądowej (wpisu) od skargi w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma, pod rygorem odrzucenia skargi.
Pismo o obowiązku uiszczenia opłaty sądowej zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącej w dniu 22 lipca 2003 r. Pełnomocnik wpisu nie uiścił, poinformował natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu o zmianie adresu Kancelarii Prawnej (pismo procesowe noszące datę "11.06.2003 r." zostało nadane w urzędzie pocztowym w dniu 25 lipca 2005 r.).
W dniu 29 sierpnia 2005 r. [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Głogowie wniosła do Naczelnego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na nieuzasadnioną przewlekłość rozpoznania sprawy przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu i domagała się zasądzenia na jej rzecz odszkodowania z powodu tej negatywnej okoliczności.
W uzasadnieniu skargi skarżąca podała, że w sprawie wszczętej w grudniu 1998 r. została zobowiązana na podstawie decyzji organów celnych do zapłacenia określonej kwoty cła. W wyznaczonym terminie cło uiściła, a organy celne zwolniły towar. Skarżąca wyjaśniła, że wniosła środek prawny (skargę) na decyzję organu celnego do Naczelnego Sądu Administracyjnego 0środek Zamiejscowy w Poznaniu i skarga ta dotychczas nie została rozpoznana. Zdaniem skarżącej z wpłaconych przez nią w 1998 r. pieniędzy czyniony jest oficjalny użytek w istniejącym systemie prawnym, co uzasadnia zarzut bezkarnego łamania podstawowej zasady demokratycznego państwa prawa, w tym także zasad sprawiedliwości i dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz świadomego i zamierzonego łamania wszelkich reguł wynikających bezpośrednio z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, nakazujących w sposób bezpośredni stosowanie prawa zgodnie z orzecznictwem. Naruszone zostały nadto zasady wynikające z procedury postępowania cywilnego, który to akt prawny organ orzekający powinien stosować w rozpoznaniu niniejszej sprawy. Podniosła nadto zarzut o wyrządzeniu jej szkody.