Naczelny Sąd Administracyjny w składzie Przewodniczący: sędzia NSA Dariusz Dudra po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia Z. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2018 r., sygn. akt V SA/Wa 1200/17 w zakresie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu od postanowienia starszego referendarza sądowego w sprawie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi Z. B. na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] maja 2017 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie odmowy przyznania płatności w ramach systemu wsparcia bezpośredniego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 86 § 1 w zw. z art. 87 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U.2017, poz. 1369; dalej: p.p.s.a.) odmówił Z.B. przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu od postanowienia starszego referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2017 r. odmawiającego przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi Z. B. na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] maja 2017 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności.
W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że skarżący w piśmie z dnia [...] października 2017 r. zawarł wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu. W ocenie WSA wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie gdyż skarżący nie uzasadnił wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu, a tym samym nie uprawdopodobnił braku winy w jego uchybieniu. W ocenie WSA w piśmie z dnia [...] października 2017 r., w części w jakiej stanowi ono wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu skarżący nie zawarł żadnych argumentów, nie uprawdopodobnił zatem braku winy; innymi słowy nie wskazał żadnych przeszkód mających wpływ na uchybienie terminu, których nie byłby w stanie przezwyciężyć, nawet przy zachowaniu maksymalnej staranności.
Powyższe postanowienie skarżący zaskarżył w całości wnosząc o jego zmianę.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie lecz z innych względów niż w nim wskazane.
Stosownie do art. 86 § 1 p.p.s.a. jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Postanowienie o przywróceniu terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Zgodnie z art. 87 § 1 p.p.s.a. pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (§ 2).
Podkreślić należy, że brak winy w uchybieniu terminu winien być oceniany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o własne interesy (J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LexisNexis 2012, s. 270, uw. 5; M. Jagielska, A. Wiktorowska, P. Wajda w: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, pod redakcją R. Hausera, M. Wierzbowskiego, C. H. Beck 2013, s. 444-446, nb 4; postanowienie NSA z 12 czerwca 2008 r., sygn. akt II OZ 580/08). Przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa. Zatem przywrócenie terminu może mieć miejsce wtedy, gdy uchybienie terminu nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Przywrócenie uchybionego terminu może nastąpić jedynie wtedy, gdy strona w sposób przekonujący zaprezentowaną argumentacją uprawdopodobni brak swojej winy, a przy tym wskaże, że niezależna od niej przyczyna istniała przez cały czas, aż do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu.