Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Barbara Mleczko-Jabłońska po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia M. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 10 lipca 2018 r., sygn. akt III SAB/Wr 24/17 w zakresie oddalenia wniosku o wyłączenie referendarza sądowego w sprawie ze skargi M. S. na bezczynność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie rozpoznania wniosku o umorzenie składek na ubezpieczenie społeczne postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowieniem z dnia 10 lipca 2018 r., sygn. akt III SAB/Wr 24/17 oddalił wniosek M. S. o wyłączenie referendarza sądowego Michała Kazka w sprawie ze skargi na bezczynność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie rozpoznania sprawy o umorzenie składek.
Zdaniem Sądu I instancji, żądanie wyłączenia referendarza sądowego z uwagi na to, że referendarz ten, wydając postanowienie z 29 marca 2018 r. o odmowie zawieszenia postępowania w przedmiocie przyznania prawa pomocy, dokonał błędnego pouczenia w zakresie przysługującego skarżącemu środka zaskarżenia w postaci sprzeciwu, nie stanowi o zasadności i konieczności zastosowania art. 19 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm.; dalej: p.p.s.a.). Ponadto, z akt sprawy nie wynika, aby zaistniały w tej sprawie jakiekolwiek inne przyczyny wyłączenia, o których mowa w art. 18 i art. 19 p.p.s.a.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożył M. S., wskazując, że zapadło ono w trybie nieważnościowym.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 24 § 1 p.p.s.a. przepisy dotyczące wyłączenia sędziego stosuje się odpowiednio do wyłączenia protokolanta, referendarza sądowego oraz prokuratora. Art. 18 § 1 p.p.s.a. zawiera zamknięty katalog przesłanek, dla których wyłączenie referendarza sądowego powinno nastąpić z urzędu, zaś wyłączenie dokonywane na wniosek strony uregulowane jest w art. 19 p.p.s.a. stosownie zaś do art. 20 p.p.s.a. wnoszący o wyłączenie obowiązany jest wskazać i uprawdopodobnić przyczyny wyłączenia. Postanowienie w przedmiocie wyłączenia referendarza sądowego, zgodnie z art. 22 § 2 p.p.s.a., poprzedza złożenie wyjaśnień przez tego referendarza sądowego, którego wniosek dotyczy. Podkreślenia wymaga, że o wyłączeniu referendarza sądowego nie może decydować subiektywne przekonanie strony o jego stronniczości i niesprawiedliwości. Przyczyny wyłączenia, które powinny zostać uprawdopodobnione we wniosku o wyłączenie referendarza sądowego, to wyłącznie przyczyny, które wynikają z art. 18 i 19 p.p.s.a. Oznacza to, że przyczyną wyłączenia nie jest jakakolwiek okoliczność, która zdaniem strony wyłącza referendarza sądowego od rozpoznania jego sprawy, ale okoliczność przewidziana ustawą Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd I instancji trafnie ocenił, że w sprawie nie zachodzą okoliczności, które uzasadniałyby uwzględnienie wniosku o wyłączenie referendarza sądowego. Z akt sprawy wynika, że referendarz sądowy, którego wyłączenia domagał się skarżący, złożył w dniu 22 czerwca 2018 r. oświadczenie, że w tej sprawie nie zachodzą żadne okoliczności określone w art. 18 p.p.s.a. ani inne tego rodzaju, że mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności (art. 19 p.p.s.a.).
Wobec niewskazania w zażaleniu na zaskarżone postanowienie jakichkolwiek okoliczności i argumentów, które podważyłyby prawdziwość oświadczenia referendarza sądowego - stwierdzić należy, że postanowienie Sądu I instancji oddalające wniosek o wyłączenie referendarza sądowego było zgodne z prawem, ponieważ przesłanką uzasadniającą uwzględnienie wniosku strony nie może być fakt błędnego pouczenia skarżącego o prawie do wniesienia sprzeciwu od postanowienia o odmowie zawieszenia postępowania w przedmiocie przyznania prawa pomocy. Okoliczność ta nie świadczy bowiem o braku bezstronności tego referendarza, który - zgodnie z art. 22 § 2 p.p.s.a. - złożył stosowne oświadczenie. Podkreślić należy, że w świetle utrwalonego orzecznictwa sądów administracyjnych, autorytet moralny sędziego czy referendarza sądowego przemawia za wiarygodnością złożonego wyjaśnienia i jeżeli strona żądająca wyłączenia zaprzecza jego prawdziwości, obowiązana jest wskazać i udowodnić okoliczności, które podważałyby wiarygodność takiego oświadczenia (por. postanowienia NSA: z 12 marca 2012 r., I FZ 147/12, z 9 października 2013 r., II OZ 851/13 oraz z 24 września 2014 r., I OZ 754/14). We wniosku o wyłączenie referendarza sądowego nie wskazano jednak takich okoliczności i argumentów, które podważałyby prawdziwość złożonego w tej sprawie oświadczenia. Tym samym, Sąd I instancji prawidłowo uznał, że wniosek skarżącego o wyłączenie referendarza sądowego nie zasługiwał na uwzględnienie.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.