Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Włodzimierz Ryms (sprawozdawca), Sędziowie NSA: Zofia Flasińska, Marek Stojanowski, po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi J. M. o stwierdzenie niezgodności z prawem postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2011 r., sygn. akt VII SA/Wa 7/11 w sprawie ze skargi J. M. na czynność Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w przedmiocie zlikwidowania zjazdów postanawia: 1. odrzucić skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem postanowienia; 2. zwrócić J. M. z kasy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wpis w wysokości 200 (dwieście) zł od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem postanowienia.
J. M. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2011 r., sygn. akt VII SA/Wa 7/11 o odrzuceniu skargi na czynność Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w przedmiocie zlikwidowania zjazdów, zarzucając naruszenie art. 58 § 1 pkt 1 i art. 3 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej "P.p.s.a." oraz art. 29 ust. 2 ustawy o drogach publicznych. Zdaniem skarżącego Sąd pierwszej instancji wadliwe przyjął, że zlikwidowanie zjazdów nie może być zakwalifikowane jako czynność, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a.
W odpowiedzi na skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem postanowienia, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wniósł o jej odrzucenie, ewentualnie o oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem postanowienia podlega odrzuceniu.
Stosownie do zasady wyrażonej w art. 285a § 1 P.p.s.a., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego przysługuje, gdy zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Oznacza to, że skarga taka nie przysługuje, jeżeli stronie przysługiwał środek odwoławczy, jednakże strona nie skorzystała z tego środka lub środek taki został odrzucony.
W art. 285a § 2 P.p.s.a. został określony wyjątek od tej zasady, który polega na tym, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeżeli strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, ale tylko wówczas gdy niewykorzystanie przysługującego stronie środka zaskarżenia stanowiło wyjątkowy przypadek i gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela oraz gdy nie jest już możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych. Strona wnosząca skargę na podstawie art. 285a § 2 P.p.s.a. obowiązana jest w skardze, poza innymi warunkami wymienionymi w art. 285e § 1 P.p.s.a., wykazać, że występuje wyjątkowy przypadek uzasadniający wniesienie skargi, co obejmuje także wykazanie dlaczego nie wykorzystała środka zaskarżenia (art. 285e § 1 pkt 5 P.p.s.a.). Skargę, która nie spełnia wymagań określonych w art. 285e § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny odrzuca na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 285h § 1 P.p.s.a. Takie stanowisko zostało zaprezentowane w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 grudnia 2011 r., sygn. akt II ONP 2/11, z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. akt I ONP 14/11 oraz z dnia 17 grudnia 2010 r., sygn. akt I ONP 16/10. Pogląd, że jeżeli strona wnosi skargę na podstawie art. 285a § 2 P.p.s.a., to musi wykazać, iż występuje wyjątkowy przypadek uzasadniający wniesienie skargi, został wyrażony także w literaturze prawniczej (B. Dauter, R. Hauser "Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego" Warszawa 2010 r.). Zdaniem autorów wyjątkowość przypadku odnosi się również do przyczyn, które spowodowały, że strona nie wykorzystała przysługujących jej środków prawnych.