W uzasadnieniu skarżący podniósł, że Sąd I instancji przez swoją bezczynność uniemożliwia skarżącemu dostęp do Naczelnego Sądu Administracyjnego, czym rażąco narusza art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, art. 45 Konstytucji RP, art. 177 P.p.s.a. oraz art. 11 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2016 r. poz. 1259 - zwanej dalej "ustawą"). Wyznaczony w ramach prawa pomocy pełnomocnik z urzędu odmawia sporządzenia skargi kasacyjnej, a Okręgowa Rada Adwokacka odmawia zmiany pełnomocnika. W ocenie skarżącego to Sąd I instancji winien zwrócić się do Okręgowej Rady Adwokackiej o zmianę pełnomocnika z urzędu dla skarżącego, gdyż obecnie skarżący nie może wnieść skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, która musi być sporządzona przez profesjonalnego pełnomocnika.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż postanowieniem referendarza sądowego z dnia 21 lipca 2015 r. przyznano skarżącemu prawo pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w całym postępowaniu, a zatem wniosek skarżącego o zwolnienie z opłaty od skargi na przewlekłość jest niecelowy.
W przedstawionym stanie faktycznym skarga na przewlekłość postępowania nie zasługuje na uwzględnienie i jako taka podlega oddaleniu.
Skarga o stwierdzenie, że w postępowaniu przed sądem administracyjnym nastąpiła przewlekłość postępowania może być uwzględniona, jeżeli są podstawy do przyjęcia, że na skutek działania lub bezczynności sądu naruszone zostało prawo strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 1 ust. 1 ustawy). Konieczne jest, więc ustalenie, że wystąpiła zwłoka w postępowaniu sądowym (przewlekłość postępowania) oraz że zwłoka w postępowaniu sądowym jest nieuzasadniona. Stosownie do art. 2 wskazanej ustawy, o nieuzasadnionej zwłoce można mówić wówczas, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, ale także zachowań stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Ocena ta nie może być oderwana od obowiązku sądu rozpoznania wszystkich spraw wniesionych do sądu bez nieuzasadnionej zwłoki, przy zachowaniu zasady rozpoznawania spraw według kolejności ich wpływu oraz uwzględnieniu przepisów nakazujących rozpoznanie niektórych rodzajów spraw w ustawowo określonych terminach.
Ustawa nie określa, wprost jaki okres oczekiwania na rozpoznanie sprawy należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę. Pewna wskazówka wynika jednak z art. 14 ustawy, który stanowi, że skarżący może wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie po upływnie 12 miesięcy. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się, więc, że ustawodawca uznał za przewlekłe takie postępowanie, które trwa dłużej niż 12 miesięcy. Przy czym, jeżeli postępowanie trwa dłużej niż 12 miesięcy nie oznacza to samo przez się, że nastąpiła przewlekłość postępowania w rozumieniu tej ustawy (por. postanowienia NSA: z dnia 7 marca 2014 r., sygn. akt II OPP 14/14, z dnia 25 lipca 2013 r., sygn. akt II OPP 25/13, z dnia 19 sierpnia 2011 r., II OPP 27/11, z dnia 3 października 2014 r., sygn. akt I OPP 101/14). Istotne są, bowiem również ustalenia faktyczne danej sprawy.