Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rudnicka (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Marek Stojanowski sędzia NSA Monika Nowicka po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi S. K. na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gliwicach w sprawie o wznowienie postępowania sądowego zakończonego postanowieniem z dnia 4 marca 2019 r., sygn. akt II SA/Gl 965/18 w sprawie ze skargi S. K. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...] sierpnia 2018 r. , nr [...] w przedmiocie rekompensaty za mienie pozostawione poza granicami kraju postanawia: oddalić skargę na przewlekłość postępowania.
W piśmie z dnia 2 lutego 2021 r., uzupełnionym następnie pismem z dnia 22 lutego 2021 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wpłynęła skarga S. K. na przewlekłość postępowania w sprawie o wznowienie postępowania sądowego zakończonego postanowieniem tegoż Sądu z dnia 4 marca 2019 r., sygn. akt II SA/Gl 965/18 w sprawie ze skargi S. K. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...] sierpnia 2018 r., nr [...] w przedmiocie rekompensaty za mienie pozostawione poza granicami kraju.
W uzasadnieniu skargi, jak również w uzasadnieniu pisma uzupełniającego tę skargę skarżący wskazał, że organ procedował w jego sprawie przez dziesięć lat, zaś Sąd przez trzy lata. Nie sprecyzował przy tym konkretnych zarzutów, wskazując jedynie w sposób ogólny, że Sąd nie chciał rozpoznać sprawy merytorycznie, skupiając się nadmiernie na jej aspektach formalnych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2018 r., poz. 75 - dalej "ustawa"), ustawa reguluje zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu lub prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze.
Stosownie zaś do art. 2 ust. 1 w/w ustawy, strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania).
Wobec tego, analizując, czy w sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania, należy uwzględnić ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, biorąc pod uwagę charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.
Konieczne jest więc ustalenie, że wystąpiła zwłoka w postępowaniu (przewlekłość postępowania) oraz, że zwłoka w postępowaniu sądowym jest nieuzasadniona. Ocena ta nie może być jednak oderwana od obowiązku sądu rozpoznawania wszystkich spraw według kolejności ich wpływu oraz uwzględnienia przepisów nakazujących rozpoznanie niektórych rodzajów spraw w ustawowo określonych terminach.
Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, nie określa wprost, jaki okres oczekiwania na rozpoznanie sprawy należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę. Pewna wskazówka wynika jednak z art. 14 ustawy, który stanowi, że skarżący może wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie po upływnie 12 miesięcy. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się więc, że ustawodawca uznał za przewlekłe takie postępowanie, które trwa dłużej niż 12 miesięcy. Przy czym, jeżeli postępowanie trwa dłużej niż 12 miesięcy nie oznacza to samo przez się, że nastąpiła przewlekłość postępowania w rozumieniu tej ustawy (por. postanowienia NSA: z dnia 7 marca 2014 r., sygn. akt II OPP 14/14, z dnia 25 lipca 2013 r., sygn. akt II OPP 25/13, z dnia 19 sierpnia 2011 r., II OPP 27/11, z dnia 3 października 2014 r., sygn. akt I OPP 101/14). Istotne są bowiem ustalenia faktyczne danej sprawy.