Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Barbara Adamiak po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. P. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 lipca 2008 r. sygn. akt VIII SAB/Wa 10/08 odrzucające skargę M. P. na bezczynność Prezesa Sądu Okręgowego w W. p o s t a n a w i a: uchylić zaskarżone postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 31 lipca 2008 r. sygn. akt VIII SAB/Wa 10/08- na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 w związku z art. 52 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej "P.p.s.a.") - odrzucił skargę M. P. na bezczynność Prezesa Sądu Okręgowego w W.
W uzasadnieniu wskazano, iż stosownie do art. 52 § 1 P.p.s.a. skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia, w myśl art. 52 § 2 P.p.s.a., należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie. Droga sądowa staje się zatem dopuszczalna dopiero po wyczerpaniu możliwości załatwienia sprawy w trybie postępowania administracyjnego. Wniesienie skargi na bezczynność organu jest więc możliwe dopiero po wniesieniu zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie do organu administracji publicznej wyższego stopnia. W rozpoznawanej sprawie skarżąca, przed wniesieniem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Prezesa Sądu Okręgowego w przedmiocie przekazania odwołania nie wyczerpała trybu przewidzianego w art. 37 § 1 k.p.a.- tj. nie wniosła stosownego zażalenia do organu administracji publicznej wyższego stopnia. Wynika to zarówno z akt administracyjnych sprawy, jak również wyjaśnień pełnomocnika strony skarżącej zawartych w piśmie z dnia 10 lipca 2008 r.
M. P. złożyła skargę kasacyjną od powyższego postanowienia zarzucając: naruszenie prawa procesowego przez błędną interpretację art. 37 § 1 k.p.a. polegającą na przyjęciu, że skarżącej służyło zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia na niezałatwienie przez Prezesa Sądu Okręgowego w W. sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a. lub ustalonym w myśl art. 36 k.p.a. oraz naruszenie prawa procesowego przez niewłaściwe zastosowanie art. 58 § 1 pkt 6 w związku z art. 52 § 1 P.p.s.a., w sytuacji, gdy skarżącej nie przysługiwał żaden środek zaskarżenia na nieprzesłanie złożonego przez nią odwołania ani niewydanie decyzji określonej w art. 132 § 1 k.p.a. przez Prezesa Sądu Okręgowego w W.
W uzasadnieniu wskazano, m.in., że warunkiem dopuszczalności odrzucenia skargi jest niewyczerpanie przez skarżącego środków zaskarżenia, jeżeli służyły one mu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Zważywszy, jednak, że skarżącej nie służył środek zaskarżenia, Sąd I instancji niesłusznie uznał, że nie zostały wyczerpane środki zaskarżenia przed wniesieniem skargi.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną Prezes Sądu Okręgowego w W. wniósł o jej oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna ma usprawiedliwione podstawy.
Wprawdzie zgodnie z art. 52 § 1 P.p.s.a. jednym z warunków dopuszczalności skargi jest wyczerpanie środków zaskarżenia, co również dotyczy skargi na bezczynność, jednakże dla dokonania oceny, czy w danej sprawie strona przysługujące jej środki zaskarżenia wniosła, konieczne jest precyzyjne ustalenie, co w ogóle jest przedmiotem skargi. W przypadku zaś bezczynności, w tym również bezczynności w zakresie nieprzesłania odwołania do organu odwoławczego, niezbędne jest zbadanie, czy dane pismo faktycznie stanowi odwołanie od decyzji. Bowiem tylko wówczas można mówić, że organ administracyjny, na skutek wniesienia za jego pośrednictwem odwołania, obowiązany był zastosować się do dyspozycji art. 133 k.p.a., tj. przesłać pismo do organu odwoławczego.
Tymczasem z akt niniejszej sprawy, nie wynika, aby w toku postępowania administracyjnego wydana została jakakolwiek decyzja, od których stronie przysługiwałoby odwołanie. Strona bowiem została jedynie powiadomiona o treści Protokołu z egzaminu konkursowego na aplikację referendarską w Sądzie Okręgowym w W. Sam zaś fakt, że skarżąca zatytułowała wniesione przez siebie w dniu 19 października 2007 r. pismo "Odwołanie od decyzji Prezesa Sądu Okręgowego w W. o nie mianowaniu na aplikanta referendarskiego w 2007 r." zwracając się o zweryfikowanie postępowania komisji egzaminacyjnej, nie oznacza, iż faktycznie doszło do wydania takiej decyzji.
Sąd I instancji nie ustalił precyzyjnie, co jest przedmiotem skargi wniesionej przez M. P., tj. w jakim zakresie strona zarzuca bezczynność organowi. Jak wskazano zaś powyżej, jest to niezbędne dla oceny, czy skarga jest w ogóle dopuszczalna i czy można mówić o jakiejkolwiek bezczynności organu, podlegającej kognicji sądu administracyjnego.
Zatem już z tych przyczyn, wniesiona przez M. P., skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie, gdyż przyjęcie, że skarga jest niedopuszczalna bez dokładnego ustalenia co jest jej przedmiotem, należy uznać co najmniej za przedwczesne.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 182 § 2 P.p.s.a. orzekł jak wyżej.