Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy Biskupiec na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 września 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 1430/09 odrzucające skargę Gminy Biskupiec na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2009 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia oddalić skargę kasacyjną
Postanowieniem z dnia 16 września 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 1430/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 221 p.p.s.a. odrzucił skargę Gminy Biskupiec na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2009 r., nr [...], którą utrzymano w mocy decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lutego 2009 r., nr [...] stwierdzającą nieważność decyzji Wojewody Toruńskiego z dnia [...] kwietnia 1991 r., nr [...] dotyczącej stwierdzenia nabycia z mocy prawa przez Gminę Biskupiec, nieodpłatnie, prawa własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów w jednostce ewidencyjnej Gminy Biskupiec, obręb K., uregulowanej w księdze wieczystej KW [...], w części dotyczącej działki nr [...]. W uzasadnieniu Sąd I instancji podał, że przedmiotową skargę w dniu 3 września 2009 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie za pośrednictwem organu administracyjnego drugiej instancji wniósł radca prawny A. C. działający w imieniu Gminy Biskupiec. Jak wskazano, jednocześnie z dokonaniem powyższej czynności radca prawny A. C. nie uiścił wpisu sądowego od wniesionej skargi. Sąd I instancji podał, że zgodnie z art. 219 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) opłatę sądową należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Opłatę sądową uiszcza się gotówką do kasy właściwego sądu administracyjnego lub na rachunek bankowy właściwego sądu (§ 2 art. 219 ustawy). W myśl przepisu art. 221 wyżej powołanej ustawy pisma wnoszone przez adwokata lub radcę prawnego, które nie są należycie opłacone pozostawia się bez rozpoznania albo odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty, jeżeli pismo podlega opłacie stałej. W przedmiotowej sprawie skarga podlegała opłacie stałej w wysokości 200 (dwieście) złotych - zgodnie z § 2 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.). Stwierdzono, że skarga wniesiona przez radcę prawnego nie została w sposób należyty opłacona.
Skargę kasacyjną na powyższe postanowienie złożyła reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika Gmina Biskupiec, zarzucając Sądowi I instancji naruszenie art. 58 § 1 pkt 3 oraz art. 219 § 1 i art. 221 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) poprzez niewłaściwe zastosowanie tych przepisów i odrzucenie skargi wniesionej przez skarżącą. Wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania włącznie z orzeczeniem o kosztach postępowania kasacyjnego oraz rozpoznanie skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym w myśl art. 182 § 1 i § 2 p.p.s.a. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej kasator przyznał, że w dacie wydania postanowienia opłata nie została uiszczona. Stwierdzono jednak, że zaskarżone postanowienie w rażący sposób godzi w interes prawny skarżącej, zaś odrzucenie skargi z powołaniem się przez Sąd na treść art. 219 § 1 i art. 221 p.p.s.a., prowadzi w zbyt rygorystyczny sposób do zamknięcia drogi sądowej. Podano kontynuując, że Sąd pierwszej instancji pominął następujące zdarzenie proceduralne. Jak wskazano, w dniu 9 września 2009 r. WSA w Warszawie wezwał pełnomocnika skarżącej do usunięcia braków formalnych skargi z dnia 14 sierpnia 2009 r. przez nadesłanie 1 egzemplarza odpisu skargi poświadczonego za zgodność z oryginałem - lub własnoręcznie podpisanego. Powyższe wezwanie zawierało pouczenie, iż nieusunięcie braków formalnych skargi, a był nim jedynie brak jednego egzemplarza odpisu skargi, w terminie 7 dni spowoduje odrzucenie skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a. Omawiane wezwanie do usunięcia braków formalnych wpłynęło do Urzędu Gminy w Biskupcu dnia 14 września br., zaś juz w dniu 17 września skarżąca wysłała listem poleconym brakujący odpis skargi. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że 7 - dniowy termin do usunięcia w/w braków upływał w dniu 21 września 2009. WSA nie czekając na upływ zakreślonego terminu, wydał w dniu 16 września 2009 r. zaskarżone obecnie postanowienie o odrzuceniu skargi. Postanowienie to kłóci się z wcześniejszą czynnością Sądu tj. wezwaniem opatrzonym datą 9 września 2009 r., które jako podstawa ewentualnego odrzucenia skargi wskazywało tylko na treść art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a. Skarżąca miała przesłanki aby przyjąć, że jest to wyłączny brak formalny wnoszonej za pośrednictwem organu administracji skargi. Kasator podał kontynuując, że zaskarżone postanowienie nie jest właściwe i to pomimo funkcjonowania wyroku w sprawie o sygn. akt SK 11/05 Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 marca 2006 r. Ten wyrok został wydany jednakże w sytuacji, gdy obowiązywał jeszcze § 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. (Dz. U. Nr 221, poz. 2193), co ma znaczenie dla dalszych rozważań w przedmiotowej materii. Wprawdzie uznano w w/w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, że § 5 ust. 2 owego rozporządzenia jest niezgodny z art. 221 p.p.s.a. oraz art. 2 Konstytucji, lecz po utracie mocy § 5, ust. 2, pozostający samodzielnie ust. 1 § 5 rozporządzenia Rady Ministrów wcale nie stwarza przejrzystości stosowania przepisów o uiszczeniu opłat sądowych od skarg. Jak stwierdził autor skargi kasacyjnej, skarga w niniejszej sprawie wniesiona była za pośrednictwem organu administracji publicznej, który wydał zaskarżony akt. Nie jest więc w praktyce możliwe wypełnienie przez pełnomocnika wymogu wynikającego z § 5 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r., gdyż mówi on o obowiązku podania sygnatury akt sądowych, skoro akta znajdują się dopiero w organie administracji. Kasator nie podzielił poglądu wyrażonego w glosie K. M. Ziemskiego do postanowienia WSA z dnia 3 sierpnia 2006 r., Il SA/Po 398/06, Teza nr 1, że ,,wobec fizycznego braku sygnatury akt sądowych w chwili wnoszenia skargi za czyniące zadość wymogom określonym § 5 ust. 1 rozporządzenia... należy powołanie sygnatury, jaką nadał sprawie organ administracji." Autor skargi kasacyjnej wskazał przy tym, że nie zamierzał uprościć procedury, lecz chciał w jej realizacji dołożyć najwyżej staranności, która wynika z § 5 ust. 1 rozporządzenia RM z dnia 16 grudnia 2003 r.