Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Iwona Bogucka po rozpoznaniu w dniu 18 października 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminnej Spółdzielni "S." w P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 12 kwietnia 2019 r. sygn. akt II SAB/Wr 15/19 o odrzuceniu skargi Gminnej Spółdzielni "S." w P. na bezczynność Burmistrza Gminy P. w przedmiocie uwłaszczenia postanawia: oddalić skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowieniem z 12 kwietnia 2019 r., sygn. akt II SAB/Wr 15/19, odrzucił skargę Gminnej Spółdzielni "S." w P. na bezczynność Burmistrza Gminy P. w przedmiocie uwłaszczenia, podając w podstawie prawnej art. 58 § 1 pkt 1 i art. 3 § 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej p.p.s.a.).
W uzasadnieniu Sąd I instancji wyjaśnił, że skarga jest niedopuszczalna, albowiem jej przedmiotem nie jest bezczynność organu w przypadkach wymienionych w art. 3 § 2 p.p.s.a. W skardze Spółdzielnia wniosła o zobowiązanie Burmistrza do rozpatrzenia wniosków o uwłaszczenie. Materialnoprawną podstawą wniosku Spółdzielni zgłoszonego w dniu 5 października 1995 r. jest art. 2c ust. 1 ustawy z 7 października 1992 r. zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz. U. Nr 91, poz. 455), zgodnie z którym spółdzielni, a także związkowi spółdzielczemu, które w dniu 5 grudnia 1990 r. były użytkownikami gruntu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127, Nr 103, poz. 446 i Nr 107, poz. 464), stanowiącego własność Skarbu Państwa lub gminy, przysługuje roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu oraz o przeniesienie własności znajdujących się na nim budynków i innych urządzeń oraz lokali. Do roszczenia skarżącej Spółdzielni, opartego na art. 2c ust. 1 powyższej ustawy, ma obecnie zastosowanie ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz. U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.; dalej jako: "u.g.n."). Zgodnie z art. 204 ust. 1 u.g.n. spółdzielni, związkowi spółdzielczemu oraz innym osobom prawnym, które w dniu 5 grudnia 1990 r. były użytkownikami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub gminy, przysługuje roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu oraz o przeniesienie własności znajdujących się na nim budynków, innych urządzeń i lokali. Zgodnie zaś z art. 204 ust. 2 zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje bez przetargu.
Sąd I instancji wyjaśnił, że zgłaszane przez Spółdzielnię roszczenia mają charakter roszczeń cywilnoprawnych dochodzonych na drodze postępowania cywilnego przed sądem powszechnym. Oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste następuje bowiem tylko w drodze umowy, która jest aktem cywilnoprawnym. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje jedynie orzekanie w sprawach wymienionych w art. 3 § 2 p.p.s.a., do których nie należy sprawa objętą wnioskiem z 5 października 1995 r., co uzasadnia odrzucenie skargi.
W skardze kasacyjnej Spółdzielnia zaskarżyła postanowienie Sądu I instancji w całości, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do rozpoznania WSA we Wrocławiu. Sądowi I instancji zarzucono błędną wykładnię art. 3 § 2 pkt 9 p.p.s.a. przez naruszenie:
- art. 3 § 2 pkt 9 p.p.s.a. polegające na odrzuceniu dopuszczalnej prawnie skargi na bezczynność organu samorządu terytorialnego, w stanie faktycznym w którym organ wszczął postępowanie administracyjne zmierzające do wypełnienia dyspozycji art. 204 ust. 2 u.g.n.;