Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędziowie NSA Małgorzata Pocztarek del. WSA Dariusz Chaciński Protokolant sekretarz sądowy Julia Chudzyńska po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. H. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 kwietnia 2016 r. sygn. akt II SA/Kr 109/16 w sprawie ze skargi J. H. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] listopada 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego postanawia: umorzyć postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 5 kwietnia 2016 r., II SA/Kr 109/16 oddalił skargę J. H. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego K. z [...] listopada 2015 r., znak [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że istotą umorzenia postępowania egzekucyjnego jest przerwanie postępowania, uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych oraz rozstrzygnięcie o dalszym nieprowadzeniu postępowania. Instytucja ta ma na celu zakończenie postępowania, najczęściej z przyczyn natury formalnej, gdy w danej, konkretnej sytuacji zaistniałej w jego toku wykonanie obowiązku przez zobowiązanego jest niemożliwe lub niedopuszczalne. Umorzenie postępowania egzekucyjnego oznacza, że nie jest realizowany jego cel. W literaturze wskazuje się, iż umorzenie wiąże się z trwałymi przeszkodami uniemożliwiającymi dalsze jego prowadzenie (por.: P. Przybysz, Postępowanie egzekucyjne w administracji, Komentarz, Warszawa 2008, s. 203).
Analiza prawna Sądu w niniejszej sprawie ogranicza się do kwestii istnienia bądź nieistnienia przesłanek dotyczących umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a. i oceny prawidłowości działania organu egzekucyjnego. Zgodnie z nim, postępowanie egzekucyjne umarza się, jeżeli obowiązek nie jest wymagalny, został umorzony lub wygasł z innego powodu albo jeżeli obowiązek nie istniał. Pojęcie "obowiązku" w rozumieniu powołanego przepisu należy odnosić do tego obowiązku, który legł u podstaw wszczęcia postępowania egzekucyjnego - innymi słowy - obowiązku istniejącego, wymagalnego i jednocześnie, którego niewykonanie przez zobowiązanego doprowadziło do uruchomienia postępowania zmierzającego do jego wyegzekwowania na drodze przymusu administracyjnego. Okoliczność "istnienia obowiązku" lub jego wcześniejszego wykonania jest elementem obowiązku wskazanego w tytule wykonawczym. Organ egzekucyjny - stosownie do art. 29 § 1 u.p.e.a. - bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej i nie jest uprawniony, do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Wskazana regulacja nie uprawnia organu egzekucyjnego do zweryfikowania podstawy prawnej obowiązku podlegającego egzekucji, albowiem badanie dopuszczalności egzekucji administracyjnej obejmuje ustalenie, czy obowiązek podlega egzekucji administracyjnej, czy tytuł wykonawczy został wystawiony przez uprawniony podmiot, czy konkretny organ egzekucyjny jest właściwy do egzekucji obowiązku określonego w tytule wykonawczym oraz czy osoba wskazana w tytule wykonawczym podlega orzecznictwu polskich organów administracyjnych (wyrok NSA z 18 października 2006 r., II FSK 1302/05). Badanie to ma zatem charakter czysto formalny. Nie zachodzi również przesłanka umorzenia z art. 59 § 1 pkt 9 u.p.e.a. tj. na żądanie wierzyciela, na którą powołuje się skarżący. W aktach sprawy brak jest wniosku wierzyciela zawierającego żądanie umorzenia postępowania egzekucyjnego.
Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wywiódł J. H., zaskarżając go w całości oraz wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.: