Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Dzbeńska po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. Z., Z. B. i A. J. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 marca 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2431/12 o odrzuceniu skargi J. Z., L. Z., M. M., Z. B., J. B., A. W., I. F., M. F., A. J., B. O., R. O., Z. B., E. K. i R. M. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w postępowaniu administracyjnym postanawia: oddalić skargę kasacyjną.
Postanowieniem z dnia 14 marca 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2431/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę J. Z., L. Z., M. M., Z. B., J. B., A. W., I. F., M. F., A. J., B. O., R. O., Z. B., E. K. i R. M. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w postępowaniu administracyjnym.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji wskazał, że skarżący wnieśli skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] września 2011 r. o odmowie dopuszczenia do postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia administracyjnego Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy z [...] kwietnia 1967 r. odmawiającego spadkobiercom S. B. ustanowienia użytkowania wieczystego gruntu nieruchomości warszawskiej położonej przy ul. [...], nr hip. [...] oraz stwierdzającego, że wszystkie budynki znajdujące się na powyższym gruncie przeszły na własność Państwa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucając skargę stwierdził, że przedmiotem zaskarżenia jest postanowienie wydane w trybie art. 123 w zw. z art. 28 k.p.a. o odmowie dopuszczenia najemców lokali do postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia dekretowego. W ocenie Sądu I instancji przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują możliwość wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w postępowaniu jedynie organizacji społecznej (art. 31 § 2 k.p.a.), a zatem postanowienia dotyczące innych podmiotów, z uwagi na regulację zawartą w art. 141 § 1 k.p.a., nie podlegają zaskarżeniu. W konsekwencji postanowienia te nie mogą być zaskarżone również skargą do sądu administracyjnego, gdyż taka skarga jest dopuszczalna jedynie w wypadku, gdy przepisy przewidują możliwość wcześniejszego wniesienia zażalenia. Sąd zauważył jednocześnie, że organ pouczył skarżących o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Błędne pouczenie nie stwarza jednak uprawnienia do podjęcia czynności zgodnej z tym pouczeniem, a ocena dopuszczalności skargi mogła nastąpić wyłącznie na podstawie art. 3 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej powoływanej jako "P.p.s.a.".
Na powyższe postanowienie skargę kasacyjną wnieśli J. Z., Z. B. i A. J., żądając jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono naruszenie art. 3 § 2 pkt 2 P.p.s.a. przez odrzucenie skargi i uznanie, że na postanowienie o odmowie dopuszczenia do postępowania w postępowaniu administracyjnym nie przysługuje zażalenie, pomimo iż kończy ono postępowanie w sprawie dla osoby (osób), które wystąpiły z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w sprawie, a zatem postanowienie to spełnia warunki przewidziane we wskazanym przepisie.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że nie można uznać za wystarczające dla ochrony uprawnień osób pominiętych w postępowaniu administracyjnym (tj. podmiotów, którym odmówiono dopuszczenia do udziału w postępowaniu) możliwości ewentualnego wykorzystania uprawnień sądu administracyjnego wynikających z przepisu art. 135 P.p.s.a. W wypadku uniemożliwienia tym osobom udziału w postępowaniu administracyjnym, wydana w nim decyzja może w ogóle nie stać się przedmiotem rozpoznania przez sąd, gdy nie zostanie zaskarżona. Osobom, których interes został, być może, poważnie naruszony taką decyzją, nie zostanie ona w ogóle doręczona. Wniesienie skargi do sądu administracyjnego w takiej sytuacji po prostu nie nastąpi.