Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Zbigniew Rausz po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2006 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W. L. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 25 lipca 2005 r., sygn. akt II SAB/Gl 9/05 o odrzuceniu skargi W. L. na bezczynność Prezydenta Miasta [...] w przedmiocie zwolnienia nieruchomości spod zarządu postanawia oddalić skargę kasacyjną
Jak wskazał Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, w skardze do sądu administracyjnego z dnia 23 lipca 2004 r., wniesionej za pośrednictwem Prezydenta Miasta [...] oraz dalszych pismach kierowanych do sądu, W. L. wniósł o zobowiązanie Prezydenta Miasta do wydania decyzji - aktu w przedmiocie zwrotu budynku przy ul. [...] w [...], który zdaniem skarżącego, został bezprawnie odebrany, a stanowi jego własność. Skarżący podniósł, iż wszelka korespondencja do organów administracji różnych szczebli okazała się bezskuteczna, zaś postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w [...] z dnia 27 czerwca 1995 r. wskazano na drogę administracyjną dochodzenia roszczenia.
W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta [...] jako organ, którego bezczynność zaskarżono, wniósł o oddalenie skargi, wyjaśniając iż żądanie wydania nieruchomości jest nieuzasadnione, jako że skarżący mimo wezwania nie przedstawił dowodu własności.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, iż skarga jest niedopuszczalna z braku kognicji sądu administracyjnego do rozpatrzenia żądania skarżącego zwrotu nieruchomości.
Zdaniem Sądu dla oceny dopuszczalności skargi na bezczynność w niniejszej sprawie niezbędne jest stwierdzenie, czy zwrot nieruchomości przejętej w zarząd państwowy, następuje w drodze decyzji administracyjnej, postanowienia, bądź innego aktu, czy czynności z zakresu administracji publicznej w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 1 - 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Podstawę prawną wydania decyzji z dnia 30 lipca 1980 r. stanowiły przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. - Prawo lokalowe (Dz. U. Nr 14, poz. 84) oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 5 października 1974 r. w sprawie przejmowania budynków nie stanowiących własności jednostek gospodarki uspołecznionej w zarząd państwowych terenowych organów administracji państwowej lub jednostek gospodarczych (Dz. U. Nr 37, poz. 222). Przepis § 5 ust. 1 cyt. rozp. stanowił, iż terenowy organ administracji państwowej może na wniosek właściciela podjąć decyzję o przywróceniu mu zarządu budynkiem, jeżeli ustały przyczyny, które spowodowały jego przejęcie w zarząd, o którym mowa w § 2. Jednakże zarówno Prawo lokalowe z 1974 r. jak i powołane rozporządzenie wykonawcze, utraciły moc z dniem 12 listopada 1994 r., tj. z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych ( Dz. U. Nr 105, poz. 509 ze zm.). W świetle art. 61 ust. 1 tej ustawy, z dniem jej wejścia w życie do czynności jednostek zarządzających nieruchomościami na mocy decyzji administracyjnych wydanych na podstawie art. 25 ust. 2 i 3 Prawa lokalowego z 1974 r., stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia. Jeżeli zarząd zostanie przywrócony właścicielowi na jego wniosek złożony w ciągu roku od dnia wejścia w życie ustawy, znosi się wzajemnie rozliczenia z tytułu dochodów z nieruchomości i wydatków jakie miały miejsce do dnia przywrócenia zarządu (art. 61 ust. 2 ustawy z 1994 r.). Przywołana ustawa została następnie uchylona ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego ( Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.).