Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Paweł Tarno po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta K. o wstrzymanie wykonania decyzji w sprawie ze skarg E. N. i J. S. oraz W. W. - S., M. R., W. P., R. R. na decyzję Wojewody M. z dnia [...], znak: [...] w przedmiocie zwrotu nieruchomości postanawia wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji
Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w punkcie I. odrzucił skargę E. N., w punkcie II. oddalił skargę J. S., w punkcie III uwzględnił skargę W. W. - S., M. R., W. P., R. R. i uchylił zaskarżoną decyzję w części, w której utrzymano w mocy decyzję organu I instancji w pkt. 2 i 3, w punkcie IV. orzekł, że zaskarżona decyzja w części o której mowa w pkt III niniejszego wyroku nie może być wykonana, w punkcie V natomiast zasądził od Wojewody M. na rzecz skarżących W. W. - S., M. R., W. P., R. R. kwotę 2.736 zł w sprawie ze skarg E. N. i J. S. oraz W. W. - S., M. Róg, W. P., R. R. na decyzję Wojewody M. z dnia [...], znak: [...] w przedmiocie zwrotu nieruchomości.
Reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika Prezydent Miasta K. wniósł o wstrzymanie wykonania decyzji Wojewody M. z dnia [...]. W uzasadnieniu wskazano, że roszczenie poprzedniego właściciela o zwrot wywłaszczonej nieruchomości oparte jest na art. 136 ust. 3 u.g.n., który warunkuje zwrot nieruchomości od zwrotu przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140. Zgodnie z art. 140 ust. 1 i art. 142 u.g.n. decyzja o zwrocie nieruchomości powinna orzekać również o zwrocie Skarbowi Państwa lub określonej jednostce samorządu terytorialnego (w zależności od tego kto jest właścicielem w dniu zwrotu) wypłaconego odszkodowania. Stosownie do tych przepisów sprawa zwrotu nieruchomości zawiera dwa elementy, które stanowią samodzielne, z punktu widzenia materialnoprawnego, sprawy administracyjne, które podobnie jak w przypadku wywłaszczenia, gdzie istnieje jako bezwzględna zasada ustalenia odszkodowania w decyzji o wywłaszczeniu, muszą zawsze być rozstrzygane łącznie
Sygn. akt OSK 798/08 w decyzji. Niedopuszczalne jest rozstrzygnięcie tylko w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości i pozostawienie dokonania rozliczeń w odrębnym postępowaniu po uzyskaniu cech ostateczności przez decyzję o zwrocie. Uprawnienie do żądania zwrotu nie jest uprawnieniem jednostronnym, lecz prawem powiązanym ściśle ze zobowiązaniem. Uprawniony do żądania zwrotu występuje także jako dłużnik Skarbu Państwa (lub jednostki samorządu terytorialnego) zobowiązany do rozliczenia się z pobranego odszkodowania (oraz ew. nieruchomości zamiennej). Dokonanie rozliczenia musi nastąpić w postępowaniu dotyczącym zwrotu i musi objęte być jedną decyzją. Autor zażalenia stwierdził, że ujawnienie w księdze wieczystej W. S. - W. jako właściciela zwróconej nieruchomości, przy braku prawomocności decyzji w zakresie zwrotu odszkodowania spowoduje, iż wierzytelności Gminy Miejskiej K. nie zostaną zabezpieczone. W przypadku dokonania obrotu nieruchomością po dokonaniu wpisu na rzecz W. S. - W. jako właściciela Gmina Miejska K. może być narażona na poniesienie znacznej szkody poprzez utrudnienie wyegzekwowania zapłaty należności z tytułu zwrotu odszkodowania.
W odpowiedzi na powyższy wniosek zastępowana przez pełnomocnika W. W. - S. wniosła o oddalenie wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji. Wskazano, że skutek prawny w postaci przejścia własności nastąpił w chwili wydania decyzji ostatecznej w styczniu 2006 r., co potwierdza prawomocne postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie, który w dniu 16 czerwca 2008 r. dokonał wpisu W. W.-S. do ksiąg wieczystych. Autor przedmiotowej odpowiedzi stwierdził, że wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji jest bezzasadny, ponieważ nie może on dotyczyć skutków prawnych, które już nastąpiły z mocy prawa i wywołały dalsze skutki. Po orzeczeniu zwrotu doszło bowiem do skutku prawnego w postaci umowy działu spadku i jedyną właścicielką nieruchomości stała się W. W.-S. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, z dniem, w którym decyzja o