Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Olga Żurawska- Matusiak (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Borowiec Sędzia del. WSA Mariusz Kotulski Protokolant asystent sędziego Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 24 września 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W.L. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 października 2017 r. sygn. akt II SAB/Wa 201/17 w sprawie ze skargi W.L. na bezczynność Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] stycznia 2017 r. postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaskarżonym postanowieniem z 25 października 2017 r., sygn. akt II SAB/Wa 201/17 odrzucił skargę W. L. (dalej: "skarżący") na bezczynność Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie rozpoznania wniosku z [...] stycznia 2017 r. w sprawie ustalenia, iż podlega wyłączeniu od stosowania wobec niego - jako osoby która pełniła służbę, o której mowa w art. 13b - art. 15c, art. 22a i art. 24a ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r., poz. 708 ze zm., dalej: "ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym"), ze względu na krótkotrwałą służbę przed 31 lipca 1990 r., rzetelnie wykonywanie zadań i obowiązków po 12 września 1989 r., w szczególności z narażeniem zdrowia i życia.
Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż decyzja Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji ma wpływ na ustalenie wysokości świadczenia emerytalno-rentowego, stąd też służy od niej odwołanie do sądu powszechnego, stosownie do treści art. 32 ust. 4 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym. W takiej sytuacji wniosek skarżącego jest sprawą dotyczącą jego uprawnień emerytalno-rentowych, a w sprawach tego typu właściwy jest sąd powszechny.
Wyjaśniając swoje stanowisko, Sąd zwrócił uwagę na treść art. 1 k.p.c. stanowiącego, że sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych są sprawami cywilnymi, do których rozpoznania, stosownie do przepisu art. 2 k.p.c. powołane są sądy powszechne, chyba że przepisy szczególne przekazują je do właściwości innych organów. Sprawami z zakresu ubezpieczeń społecznych objętymi właściwością sądów powszechnych, są sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych dotyczących ubezpieczeń społecznych, emerytur i rent, a także sprawy wszczęte na skutek niewydania przez organ rentowy decyzji we właściwym terminie (art. 476 § 2 i 3 k.p.c.), zaś organami rentowymi są także organy emerytalne resortów spraw wewnętrznych (art. 476 § 4 pkt 3 k.p.c.).
W ocenie Sądu mając powyższe na uwadze uznać należy, że sprawy w zakresie ustalenia wyłączenia stosowania przepisów, obniżających dotychczas pobierane przez byłych funkcjonariuszy (członków ich rodzin) świadczenia, poddane są kontroli sądów powszechnych jako zagadnienia wstępne w sprawach, których przedmiotem jest prawo do świadczeń emerytalno-rentowych. Za takim rozwiązaniem przemawia to, by sprawy z zakresu zabezpieczenia społecznego były w całości poddane specjalnemu orzecznictwu do spraw pracy i ubezpieczeń społecznych, a nie sądownictwu administracyjnemu. Sąd powszechny nie ogranicza się w takim wypadku do kontroli decyzji organu emerytalnego z punktu widzenia jej legalności, jak ma to miejsce w przypadku kontroli dokonywanej przez sąd administracyjny, ale rozstrzyga merytorycznie co do istoty sprawy. Dlatego kontrola decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji powinna zostać połączona z prawem zaskarżenia decyzji organu emerytalnego ustalającej wysokość przysługującego świadczenia i rozpoznania istoty sprawy. W konsekwencji sąd administracyjny nie jest właściwy do rozpoznania niniejszej sprawy ze skargi na bezczynność Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie rozpatrzenia wniosku skarżącego z 3 stycznia 2017 r. w sprawie ustalenia, iż podlega on wyłączeniu od stosowania art. 15c, art. 22a i art. 24a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym, a skarga jako niedopuszczalna podlega odrzuceniu.