Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.), Sędziowie NSA Anna Lech, Zbigniew Rausz, Protokolant Kamil Wertyński, po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezydenta Miasta [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2005r. sygn. akt I SA/Wa 441/04 w sprawie ze skargi Prezydenta Miasta [...] na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nabycia przez gminę prawa własności nieruchomości zajętej pod drogę publiczną oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2005 r. sygn. akt I SA/Wa 441/04 oddalił skargę Prezydenta Miasta [...] na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] Nr [...], w przedmiocie nabycia przez gminę prawa własności nieruchomości zajętej pod drogę publiczną.
Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Zaskarżoną decyzją Minister Infrastruktury utrzymał w mocy decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] Nr [...] stwierdzającą nabycie przez Gminę [...] z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r. prawa własności nieruchomości zajętej pod drogę publiczną (droga gminna - ul. [...]), oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka ewidencyjna Nr 61/5 o powierzchni 41 m2 w obrębie ewidencyjnym 95.
W uzasadnieniu decyzji wskazano, że przedmiotowa nieruchomość w dniu 31 grudnia 1998 r. stanowiła własność J. i W. K. zgodnie z odpisem z księgi wieczystej KW Nr 3634, prowadzonej przez Sąd Rejonowy w [...] Wydział Ksiąg Wieczystych.
Ulica [...] otrzymała nazwę na podstawie Uchwały Miejskiej Rady Narodowej w [...] Nr X/47/90 z dnia 22 lutego 1990 r. w sprawie zmiany nazw ulic. Do czasu dokonania zmiany nazwy funkcjonowała jako ul. [...], która to ulica stanowiła drogę publiczną, zaliczoną do kategorii dróg gminnych na podstawie uchwały Nr 245 Rady Narodowej miasta Stołecznego Warszawy z dnia 26 maja 1988 r. w sprawie zaliczenia dróg publicznych do kategorii dróg lokalnych miejskich oraz dróg gminnych, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Stołecznego Warszawskiego Nr 17 z dnia 1 sierpnia 1998 r.
Stosownie do art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną - dotychczasowe drogi gminne oraz lokalne miejskie stają się z dniem 1 stycznia 1999 r. drogami gminnymi.
Na powyższą decyzję wniósł skargę Prezydent Miasta [...] podnosząc, że ul. [...], wbrew temu co napisano w uzasadnieniu decyzji, była w dniu 31 grudnia 1998 r. lokalną drogą miejską nie zaś drogą gminną. Do takiej kategorii dróg została zaliczona na podstawie uchwały Nr 245 Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 26 maja 1988 r. w sprawie zaliczenia dróg publicznych na terenie m.st. Warszawy i Województwa Stołecznego Warszawskiego do kategorii dróg lokalnych miejskich oraz dróg gminnych (Dz. Urz. Województwa Stołecznego Warszawskiego Nr 17 z dnia 1 sierpnia 1998 r.). Zakwalifikowanie przedmiotowej drogi do kategorii dróg lokalnych miejskich ma zasadnicze znaczenie dla Gminy [...], bowiem w tej sytuacji gminy nie obciąży obowiązek wypłaty odszkodowania. W świetle obowiązujących przepisów gmina nie płaci odszkodowanie za drogi, które w dniu 31 grudnia 1998 r. były zaliczone do innej kategorii dróg niż drogi gminne. Konkludując wniósł o uchylenie decyzji obu instancji.
Minister Infrastruktury wniósł o oddalenie skargi podtrzymując argumenty podniesione w zaskarżonej decyzji.
Oddalając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaznaczył, że przepis art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) wprowadza zasadę uwłaszczenia w odniesieniu do nieruchomości, niestanowiących własności Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego, zajętych w dniu 31 grudnia 1998 r. pod drogi publiczne, bez wskazywania ich kategorii. Stosownie do treści tego przepisu nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem. Zgodnie z art. 103 ust. 2 tej ustawy dotychczasowe drogi gminne oraz lokalne miejskie stają się z dniem 1 stycznia 1999 r. drogami gminnymi. Celem przepisu art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. było uregulowanie spraw własności nieruchomości przejętych pod drogi publiczne, którymi władał Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (były nimi wyłącznie gminy od dnia 27 maja 1990 r.). Inna interpretacja tego przepisu prowadziłaby do zróżnicowania sytuacji prawnej gmin: część z nich byłaby zobowiązana do wypłaty odszkodowań za grunty przejęte pod drogi, którymi władały (określone jako gminne), a część gmin (będących miastami), w których drogi publiczne, którymi władały, były określone jako lokalne miejskie, z obowiązku tego byłaby zwolniona.