Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Janina Antosiewicz Sędziowie NSA Grażyna Radzicka Joanna Runge-Lissowska (spr.) Protokolant Michał Zawadzki po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2008r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy w I. o rozstrzygnięcie sporu pomiędzy tym organem a Burmistrzem Miasta P., który z nich jest właściwy do rozpoznania wniosku Z. F. o skierowanie A. H. do domu pomocy społecznej postanawia wskazać Burmistrza Miasta P. jako organ właściwy w sprawie
Wnioskiem z dnia 4 czerwca 2007 r. nr GOPS-8131/04/07, Wójt Gminy I. wystąpił o rozstrzygnięcie sporu jaki powstał pomiędzy nim a Burmistrzem Miasta P. o to, który z tych organów jest właściwy do rozpoznania wniosku Z. F. o skierowanie do domu pomocy społecznej A. H., a którą to sprawę Burmistrz przekazał Wójtowi Gminy I., postanowieniem z dnia [...] nr [...], wydanym w trybie art. 65 § 2 k.p.a.
W uzasadnieniu wniosku o rozstrzygnięcie sporu Wójt wyjaśnił, że A. H. zamieszkuje, co prawda, na terenie gminy I., jednak jest ubezwłasnowolniony całkowicie, jego opiekunem jest siostra Z. F., zamieszkała w P., która wystąpiła o skierowanie do domu pomocy społecznej i w takiej sytuacji dla ustalenia właściwej gminy ma zastosowanie art. 27 k.c. w zw. z art. 59 i 101 ustawy o pomocy społecznej, a zgodnie z nim właściwa jest gmina miejsca zamieszkania opiekuna prawnego.
Burmistrz Miasta P., odpowiadając na wniosek, stwierdził, że zasadnicze znaczenie przy określeniu właściwej gminy mają przepisy ustawy o pomocy społecznej, a to art. 101, zgodnie z którym właściwość miejscową gminy ustala się wg miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie, zaś A. H. całe życie mieszka na terenie gminy I., tam pracował i płacił podatki i nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia aby gmina P. ponosiła koszty pobytu w domu pomocy z powodu mechanicznego posługiwania się art. 27 k.c.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Spór jaki powstał w niniejszej sprawie jest sporem o właściwość miejscową pomiędzy gminami, albowiem kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt w nim należą, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.), do zadań własnych gminy.
Ustawa o pomocy społecznej, regulując właściwość miejscową gminy do załatwiania spraw, posługuje się generalnie pojęciem miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie, z nielicznymi wyjątkami. Przy pomocy tego też pojęcia określa właściwość miejscową gminy w sprawach kierowania do domu pomocy społecznej. W art. 59 ust. 1 ustawa stanowi, że decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla osoby w dniu kierowania, zaś właściwą gminę wskazuje art. 101 ust. 1. Zgodnie z nim, właściwość miejscową gminy ustala się wg miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Ustawa o pomocy społecznej nie definiuje pojęcia "miejsce zamieszkania", a wobec tego konieczne jest odniesienie się do aktu prawnego, który pojęcie to wyjaśnia. Jest nim Kodeks cywilny i wedle jego zasad dotyczących pojęcia "miejsca zamieszkania" należy określać właściwość miejscową gminy, realizującej zadanie z pomocy społecznej - kierowanie do domu pomocy społecznej.
Art. 25 k.c. zawiera generalną zasadę, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Miejscem takim zatem jest miejsce gdzie dana osoba faktycznie przebywa, gdzie koncentrują się jej sprawy życiowe. Jednak tak określone miejsce zamieszkania dotyczy osób mających pełną zdolność do czynności prawnych, albowiem dla osób, które takiej zdolności nie posiadają k.c. w art. 26 i 27 inaczej ustala miejsce zamieszkania. Zgodnie z tymi przepisami miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców (art. 26), zaś miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna (art. 27).
W niniejszej sprawie mamy do czynienia z tym drugim przypadkiem. Nie ma sporu co do tego, że A. H. pozostaje pod opieką siostry Z. F. i to ona wystąpiła z wnioskiem o skierowanie go do domu pomocy społecznej.
Jako osoba sprawująca opiekę i występująca z wnioskiem jest osobą ubiegającą się o świadczenie w imieniu podopiecznego i to wedle jej miejsca zamieszkania należy określać właściwość gminy. Z. F. zamieszkuje na terenie Gminy P. i to ta Gmina, zgodnie z art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej w zw. z art. 27 k.c., jest właściwa do rozpoznania złożonego wniosku o skierowanie A. H. do domu pomocy społecznej.
Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 15 § 2 w zw. z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).