Wniosek w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia wniosku W.K. o stwierdzenie nieważności decyzji Marszałka Województwa [...] nr [...] odmawiającej przyznania świadczeń rodzinnych
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędziowie: Sędzia NSA Maciej Dybowski (spr.) Sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost - Durchowska po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 kwietnia 2020 r. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia wniosku W.K. o stwierdzenie nieważności decyzji Marszałka Województwa [...] z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...] odmawiającej przyznania świadczeń rodzinnych postanawia wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] jako organ właściwy do rozpatrzenia wniosku

Uzasadnienie strona 1/3

Wnioskiem z dnia 30 kwietnia 2020 r. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, reprezentowany przez r. pr. P.G., wniósł o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (dalej Minister) a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] (dalej Kolegium) przez [wskazanie] organu właściwego do rozpatrzenia wniosku W.K. (dalej zainteresowana) o stwierdzenie nieważności decyzji Marszałka Województwa [...] (dalej Marszałek) z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...] (dalej decyzja z [...] grudnia 2015 r.) odmawiającej przyznania świadczeń rodzinnych.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że 28 października 2011 r. zainteresowana złożyła wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami, które pobierała na mocy decyzji Burmistrza Miasta [...] (dalej Burmistrz) z [...] grudnia 2011 r. nr [...]. Z uwagi na zastosowanie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego [...] maja 2014 r. Burmistrz uchylił prawo do ww. świadczeń w okresie od 14 maja 2012 r. do 31 października 2012 r. Na mocy ostatecznej decyzji administracyjnej z [...] grudnia 2015 r. Marszałek odmówił przyznania zainteresowanej zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami w postaci dodatku dyferencyjnego w okresie od 14 maja 2012 r. do 31 października 2012 r. wskazując, że w okresie tym państwem właściwym w pierwszej kolejności do wypłaty świadczeń rodzinnych w rozumieniu prawa Unii Europejskiej była Republika Federalna Niemiec.

Dnia 15 lutego 2017 r. do Kolegium wpłynął wniosek zainteresowanej o stwierdzenie nieważności decyzji z [...] grudnia 2015 r. Pismem z 29 stycznia 2020 r. Kolegium przekazało odwołanie [winno być wniosek] - na podstawie art. 65 § 1 kpa - Ministrowi.

Po przeanalizowaniu przepisów prawa dotyczących właściwości organu, Minister zakwestionował swoją właściwość do rozpatrzenia odwołania.

Zgodnie z art. 157 § 1 kpa, organem właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji jest organ wyższego stopnia w stosunku do organu, który wydał kwestionowaną decyzję. Przedmiotowy wniosek dotyczy decyzji Marszałka Województwa, tj. organu samorządu województwa. Zgodnie z art. 17 pkt 1 kpa, organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego są samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. W piśmie przekazującym przedmiotowy wniosek Kolegium powołało przepisy przejściowe, tj. art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz. U. z 2017 r. poz. 1428, dalej ustawa zmieniająca) podnosząc, że przepis ten nie ma zastosowania w odniesieniu do wniosków o stwierdzenie nieważności. W ocenie Ministra skutkiem niezastosowania ww. przepisu winno być jednak zastosowanie przepisów ogólnych, tj. art. 17 pkt 1 kpa. Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w podobnych sprawach (postanowienie NSA z 14.12.2018 r. I OW 139/18).

Inny przepis przejściowy, tj. art. 23 ust. 1 zd. 1 ustawy zmieniającej stanowi, że "postępowania w sprawie świadczeń rodzinnych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego wszczęte przed dniem 1 stycznia 2018 r., w tym wszystkie czynności podjęte w ramach tych postępowań, są kontynuowane przez wojewodę". Na mocy powyższego przepisu wojewoda stawał się organem właściwym w postępowaniach administracyjnych dotyczących świadczeń rodzinnych w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, które nie zostały zakończone w dniu 31 grudnia 2017 r., na co wyraźnie wskazuje sformułowanie "postępowania (...) są kontynuowane przez wojewodę". Zgodnie z art. 104 kpa, zakończenie sprawy występuje w formie wydania decyzji administracyjnej, a tym samym wydanie decyzji przez właściwy organ kończy postępowanie w danej instancji (R. Hauser, Kodeks Postępowania Administracyjnego Komentarz, Warszawa 2018, art. 104 nb 25). W przedmiotowej sprawie wydanie przez Marszałka decyzji orzekającej o odmowie przyznania świadczeń rodzinnych w postaci dodatku dyferencyjnego, stanowiło zakończenie postępowania administracyjnego w I instancji. W sprawie nie może mieć zastosowania art. 23 ust. 1 ustawy zmieniającej, który dotyczy postępowań niezakończonych.

Strona 1/3