Dnia 20 listopada 2020 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Zbigniew Ślusarczyk (spr.), Sędzia NSA: Małgorzata Borowiec, Mariusz Kotulski, Sędzia del. WSA:, po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2020 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy J. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Wójtem Gminy J. a Burmistrzem Miasta S. w przedmiocie wskazania organu właściwego do ustalenia na rzecz J. C. prawa do świadczeń z pomocy społecznej postanawia: wskazać Burmistrza Miasta S. jako organ właściwy w sprawie.
Dyrektor Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w J. działająca z upoważnienia Wójta Gminy J. zwróciła się do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu o właściwość między Wójtem Gminy J. a Burmistrzem Miasta S. przez wskazanie organu właściwego do ustalenia na rzecz J. C. prawa do świadczeń z pomocy społecznej.
W uzasadnieniu wskazano, że centrum życiowe J. C. znajduje się w S., w którym wynajmuje miejsce noclegowe przy ul. C. [...], płacąc za nie 450 zł miesięcznie. Ponadto wnioskodawca podejmuje na terenie S. prace dorywcze oraz korzysta ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej.
W odpowiedzi na wniosek działająca z upoważnienia Burmistrza S. Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w S. wniosła o wskazanie, że Wójt Gminy J. jest właściwy w sprawie. W ocenie organu wnioskodawca jest osobą bezdomną, niezamieszkałą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 611 ze zm.), niezameldowaną na pobyt stały. Wynajem miejsca noclegowego nie spełnia bowiem kryteriów uznania za zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, nawet gdy z różnych przyczyn jest to stan przedłużający się. Podano, że ostatnim miejscem zameldowania wnioskodawcy na pobyt stały były [...], gmina J.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej - art. 15 § 1 pkt 4 w związku z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) dalej zwanej "p.p.s.a." Przez spór o właściwość, o którym mowa w art. 4 p.p.s.a., należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej uważają się za właściwe w sprawie (spór pozytywny), względnie dochodzi między tymi organami do sporu negatywnego, kiedy każdy z nich uważa się za niewłaściwy. Z takim właśnie sporem o właściwość w ujęciu negatywnym mamy do czynienia w niniejszej sprawie, bowiem żaden z organów nie uznaje swojej właściwości w sprawie ustalenia na rzecz J. C. prawa do świadczeń z pomocy społecznej.
Właściwość miejscowa organów udzielających świadczeń z pomocy społecznej uregulowana została w art. 101 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2019, poz. 1507 ze zm.) dalej zwanej "u.p.s.", zgodnie z którym właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie (ust. 1), przy czym ustawa nie definiuje pojęcia "miejsce zamieszkania", co oznacza, że należy je rozumieć zgodnie z ogólną definicją tego terminu, zawartą w przepisach Kodeksu cywilnego, który w art. 25 stanowi, że miejscem zamieszkania osoby jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. O miejscu zamieszkania w świetle wskazanego wyżej przepisu decydują zatem dwa czynniki, które muszą wystąpić łącznie: zewnętrzny, czyli fakt przebywania i wewnętrzny, czyli zamiar stałego pobytu, przy czym ustalenie tego zamiaru powinno być oparte o kryteria zobiektywizowane.