Dnia 18 października 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak Sędziowie: Sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) Sędzia del. WSA Ewa Kwiecińska po rozpoznaniu w dniu 18 października 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy Pacanów o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Wójtem Gminy Pacanów a Prezydentem Miasta Krakowa w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku B. S. o przyznanie zasiłku okresowego oraz do wskazania organu zobowiązanego do zwrotu wydatków poniesionych na realizację świadczeń przyznanych w formie gorących posiłków postanawia: 1) wskazać Wójta Gminy Pacanów jako organ właściwy do rozpoznania wniosku B. S. o przyznanie zasiłku okresowego; 2) odrzucić wniosek o wskazanie organu zobowiązanego do zwrotu wydatków poniesionych na realizację świadczeń przyznanych B. S. w formie gorących posiłków.
Wnioskiem z dnia 16 maja 2017 r. Wójt Gminy Pacanów wystąpił o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy nim a Prezydentem Miasta Krakowa w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku B. S. o przyznanie zasiłku okresowego oraz do wskazania organu zobowiązanego do zwrotu wydatków poniesionych na realizację świadczeń przyznanych w formie gorących posiłków.
W uzasadnieniu Wójt Gminy Pacanów wskazał, że B. S. zamieszkiwał w R. wraz z rodziną. W miejscowości tej był zameldowany na pobyt stały do 14 września 2015 r., jednak opuścił rodzinę przed ok. 20 laty i podjął pracę w Krakowie gdzie zamieszkał. Zerwał przy tym kontakty z rodziną. Stało się to powodem wystąpienia żony o alimenty na dzieci do sądu. Przez krótki okres B. S. wywiązywał się z obowiązku, lecz później zaprzestał. Podejmował również prace poza granicami kraju, lecz powracał do Krakowa gdzie wynajmował mieszkania. Ostatecznie został wymeldowany z pobytu stałego z miejscowości R.
B. S. prowadzi własne życie w Krakowie, gdzie skupiają się jego istotne sprawy życiowe. Świadczyć może o tym m.in. długi staż pracy poza Gminą Pacanów i brak chęci powrotu do rodziny, w swoje rodzinne strony. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pacanowie wielokrotnie przeprowadzał wywiady środowiskowe na przestrzeni kilku lat w rodzinie B. S. zamieszkałej w R., której udzielał wsparcia. Jednak nigdy nie występował on w składzie rodziny i nie przebywał na tym terenie.
Organ podkreślił, że w Krakowie skupiały się i skupiają istotne życiowo sprawy zainteresowanego, który na dzień sporządzania wywiadu przedstawiał miejsce pobytu w przytulisku. Znaczący w sprawie jest fakt, że do czasu pobytu w przytulisku B. S. cały czas przebywał w Krakowie gdzie pracował, zamieszkiwał i spędzał czas wolny.
W tej sytuacji, zdaniem organu, miejscem stałego jego pobytu jest Kraków i gminą właściwą do udzielania pomocy jest Gmina Kraków.
W odpowiedzi na wniosek Prezydent Miasta Krakowa wskazał, że B. S. jest zameldowany na pobyt stały w Gminie Pacanów, jednak nie ma możliwości zamieszkania w miejscu zameldowania na pobyt stały. Zainteresowany jest osobą bezdomną gdyż nie zamieszkuje w lokalu mieszkalnym przeznaczonym na pobyt stały w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. Nie posiada także możliwości zamieszkania w lokalu, gdzie posiadał stałe zameldowanie, gdyż właścicielem domu znajdującego się pod adresem [...] w Gminie Pacanów jest R. S., który nie wyraża zgody na zamieszkanie B. S.
Ponadto, zdaniem organu, nie można uznać, że B. S. zamieszkuje w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy, gdyż za taki lokal nie można uznać Przytuliska [...] przy ul. [...] w Krakowie, a wcześniej baraku przy ul. [...] w Krakowie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: sądy administracyjne rozpoznają na podstawie art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), dalej powoływanej jako "P.p.s.a.", spory o właściwość powstałe pomiędzy organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Zgodnie z art. 22 pkt 1 k.p.a. spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, rozstrzyga wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu-sąd administracyjny. Z kolei zgodnie z art. 15 § 1 pkt 4 P.p.s.a. właściwy w tych sprawach jest Naczelny Sąd Administracyjny. Przez spór o właściwość (spór kompetencyjny) należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej jednocześnie uważają się za właściwe do załatwienia danej sprawy (spór pozytywny) lub też żaden z nich nie uznaje się za właściwy do jej rozpatrzenia (spór negatywny).