Wniosek w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku M. P. w prawie przyznania świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Kremer Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. WSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta [...] o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta [...] a Burmistrzem [...] w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku M. P. w prawie przyznania świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego postanawia: wskazać Prezydenta Miasta [...] jako organ właściwy w sprawie. .

Uzasadnienie strona 1/2

Prezydent Miasta [...], działając na podstawie art. 22 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z poźn. zm.), wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość miejscową pomiędzy Burmistrzem [...], a Prezydentem Miasta [...] w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku M. P. o przyznanie mu świadczeń pomocy społecznej poprzez wskazanie, iż organem właściwym w sprawie jest Burmistrz [...].

W uzasadnieniu organ podniósł, że uprzednio, na podstawie art. 65 § 1 k.p.a., Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w [...] przekazał Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w [...] III Wydział Pracy Środowiskowej wniosek M. P. o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej, wskazując, iż M. P. nie ma miejsca zamieszkania, jest osobą bezdomną.

Wskazał, że zgodnie z art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 930 z późn. zm.), zwanej dalej u.p.s., w sprawie z zakresu pomocy społecznej, właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Ustawa o pomocy społecznej nie definiuje pojęcia "miejsce zamieszkania", dlatego należy uwzględnić regulację zawartą w art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.). Organ wyjaśnił, że stosownie do treści tego przepisu miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że na prawną konstrukcję miejsca zamieszkania składają się dwa elementy: zewnętrzny (fakt przebywania) i wewnętrzny (zamiar "stałego" pobytu).

W ocenie organu, o stałości pobytu na określonym terytorium decyduje przede wszystkim takie przebywanie, które ma na celu założenie tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów, chodzi zatem o aktualne centrum życiowej działalności człowieka. Przez zamiar, w szczególności należy rozumieć wolę wewnętrzną, ujawnianą np. w oświadczeniach osoby zainteresowanej. Przyjmuje się, że o zamiarze stałego pobytu można mówić wówczas, gdy występują okoliczności pozwalające przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosku, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej dorosłej osoby fizycznej, w której koncentrują się jej czynności życiowe, i to bez względu na adres jej zameldowania. Wyrażenie zamiaru stałego pobytu nie wymaga złożenia oświadczenia woli. Zdaniem organu, wystarczy więc, że zamiar taki wynika z zachowania danej osoby, a mianowicie z ześrodkowania aktywności życiowej w określonej miejscowości. Nadto, samo zameldowanie, będące kategorią prawa administracyjnego, nie przesądza o miejscu zamieszkania w rozumieniu prawa cywilnego (por. postanowienie NSA z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I O W 154/09).

Prezydent Miasta [...] wskazał, że na podstawie art. 102 ust. 2 u.p.s., w przypadku osoby bezdomnej, właściwą jest gmina ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały. Definicję osoby bezdomnej zawiera art. 6 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej. Za bezdomnego uważana jest osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowana na pobyt stały w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym i zameldowana na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania. I te przesłanki - w obu wypadkach - winny wystąpić łącznie. Lokalem mieszkalnym - wedle brzmienia art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) - jest lokal służący do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, a także lokal będący pracownią służącą twórcy do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki. Nie jest lokalem pomieszczenie przeznaczone do krótkotrwałego pobytu osób, w szczególności znajdujące się w budynkach internatów, burs, pensjonatów, hoteli, domów wypoczynkowych lub w innych budynkach służących do celów turystycznych lub wypoczynkowych. W ocenie organu, użyczony M. P. pokój służy do jego zaspokajania jego potrzeb mieszkaniowych, a o bezdomności nie świadczy brak tytułu do własnego mieszkania, lecz kryteria przyjęte w art. 6 pkt 8 u.p.s.

Strona 1/2