Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski (spr.) sędzia NSA Zygmunt Zgierski sędzia del. WSA Edyta Podrazik po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta W. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem [...] a Burmistrzem [...] w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku K. D. z dnia [...] czerwca 2018 r. o przyznanie pomocy w formie bezpłatnego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych postanawia: wskazać Prezydenta [...] jako organ właściwy w sprawie.
Wnioskiem z dnia 21 stycznia 2019 r. Prezydent [...] (dalej zwany wnioskodawcą) zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy tym organem, a Burmistrzem [...] w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku K. D. z dnia [...] czerwca 2018 r. o przyznanie pomocy w formie bezpłatnego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych.
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że decyzją z dnia [...] lipca 2018 r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w [...] odmówił K. D. ustalenia prawa do bezpłatnego pobytu w [...] Centrum Pomocy Bliźniemu [...] z siedzibą w W. Po rozpoznaniu odwołania od powyższej decyzji SKO [...] uchyliło decyzję organu I instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. Po ponownej analizie akt sprawy organ poddał w wątpliwość swoją właściwość w sprawie i pismem z dnia 19 grudnia 2018 r. przekazał powyższy wniosek Ośrodkowi Pomocy Społecznej [...], stwierdzając, że centrum życiowe ubiegającego się o świadczenie znajduje się w W.. W ocenie Burmistrza w sprawie winien znaleźć zastosowanie art. art. 101 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1508 z późn. zm., zwanej dalej u.p.s.).
Z takim stanowiskiem wnioskodawca nie zgodził się gdyż w toku postępowania ustalono, że ubiegający się o świadczenie jest osobą bezdomną. Jego ostatnim adresem zameldowania jest Gmina K. Wymeldowanie z tego adresu nastąpiło w dniu 1 marca 2018 r. K. D. utracił mieszkanie w K. z powodu zadłużenia czynszowego i nie może wrócić do tej miejscowości z obawy o swoje bezpieczeństwo. Ubiegający się o świadczenie przebywa na terenie W. od października 2017 r., a w [...] Centrum Pomocy Bliźniemu [...] - od 22 listopada 2017 r.
Zdaniem wnioskodawcy, skoro ubiegający się o świadczenie jest osobą bezdomną, to właściwość organu w jego sprawie ustala się stosownie do treści art. 101 ust. 2 u.p.s. Właściwą miejscowo jest gmina ostatniego miejsca zameldowania osoby bezdomnej na pobyt stały. W ocenie wnioskodawcy, w sprawie nie zachodzi natomiast żadna z okoliczności wskazanych w art. 101 ust. 3 u.p.s. wprowadzająca wyjątek od powyższej zasady właściwości organów pomocy społecznej w sprawach osób bezdomnych. Ubiegający się o świadczenie korzysta bowiem na terenie W. ze schronienia.
Burmistrz w odpowiedzi na wniosek wniósł o wskazanie Prezydenta [...] jako organ właściwy do załatwienia wniosku ubiegającego się o świadczenie. Powołał się na decyzję wnioskodawcy z dnia [...] grudnia 2018 r. przyznającą świadczenie w formie tymczasowego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych w Stowarzyszeniu [...] w W. na okres od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia 31 stycznia 2019 r. W uzasadnieniu tej decyzji powołano się na regulację art. 101 ust. 3 u.p.s., wskazując właściwość wnioskodawcy do rozpoznania sprawy. Zdaniem Burmistrza, zasadnym było zatem przyjęcie tożsamej właściwości w niniejszej sprawie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, ze zm., zwanej dalej P.p.s.a.), sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość powstałe między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, jeżeli odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek, a organami jednostek rządowych. Przez spory, o których mowa w przywołanym przepisie, należy rozumieć sytuacje, w których przynajmniej dwa organy administracji publicznej uważają się za właściwe w sprawie (spór pozytywny), względnie dochodzi między tymi organami do sporu negatywnego, tj. każdy z organów uważa się za niewłaściwy. Z takim właśnie negatywnym sporem o właściwość między dwoma organami samorządu terytorialnego mamy do czynienia w niniejszej sprawie, bowiem żaden z organów nie uznaje swojej kompetencji do rozpoznania wniosku K. D. o finansowanie kosztów schronienia.