Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek (spr.) Sędziowie NSA : Irena Kamińska Roman Ciąglewicz Protokolant Aleksandra Żurawicka po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie z dnia 22 października 2008 r. nr [...] o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Olsztynie a Wojewodą Warmińsko-Mazurskim w przedmiocie: wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku A. P. (poprzednio G.), G. G. i S. G. z dnia 27 września 2007 r. o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika Gminy w Gietrzwałdzie z dnia [...] grudnia 1977 r., znak: [...] orzekającej, że gospodarstwo rolne, położone we wsi T., pozostawione przez S. G. i A. G. stanowi własność Skarbu Państwa postanawia: oddalić wniosek.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Olsztynie wystąpiło do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Olsztynie a Wojewodą Warmińsko-Mazurskim poprzez wskazanie organu właściwego do rozpatrzenia wniosku A. P. (poprzednio G.), G. G. i S. G. o stwierdzenie nieważności lub stwierdzenie wydania z rażącym naruszeniem prawa decyzji Naczelnika Gminy w Gietrzwałdzie z dnia [...] grudnia 1977 r., znak: [...], którą na podstawie art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz.U. z 1969 r. Nr 22, poz. 159), orzeczono, że gospodarstwo rolne położone we wsi T., gmina Gietrzwałd, pozostawione przez S. G. i A. G. stanowi własność Skarbu Państwa w stanie wolnym od obciążeń na rzecz osób trzecich.
W uzasadnieniu wniosku Kolegium wskazało, że wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji wywłaszczeniowej wnioskodawcy złożyli do Wojewody Warmińsko-Mazurskiego, jednakże organ ten postanowieniem z dnia [...] października 2007 r. stwierdził swoją niewłaściwość w sprawie i na podstawie art. 65 § 1 K.p.a. wniosek przekazał Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w Olsztynie.
Kolegium Odwoławcze w Olsztynie rozpatrzyło przekazany mu wniosek i decyzją z dnia [...] grudnia 2007 r., znak: [...] odmówiło wszczęcia żądanego postępowania nadzwyczajnego w stosunku do decyzji Naczelnika Gminy Gietrzwałd z dnia [...] grudnia 1977 r. Powodem odmowy wszczęcia postępowania było uznanie przez Kolegium, że zaskarżona decyzja nie weszła do obrotu prawnego, ponieważ nie została doręczona żadnej ze stron. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Kolegium decyzją z dnia [...] marca 2008 r., znak: [...] utrzymało w mocy swą decyzję odmawiającą wszczęcia przedmiotowego postępowania. Decyzja ta została zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, który wyrokiem z dnia 24 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Ol 324/08 uchylił decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] grudnia 2007 r. W uzasadnieniu wyroku Sąd zarzucił, że Kolegium podejmując zaskarżoną decyzję nie wskazało, jakie regulacje prawne i argumenty zostały uwzględnione przy ustalaniu właściwości Kolegium do rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności lub stwierdzenie wydania z naruszeniem prawa decyzji Naczelnika Gminy Gietrzwałd z dnia [...] grudnia 1997 r.
Ponownie rozpatrując sprawę Kolegium doszło do przekonania, że z obowiązujących przepisów nie da się wywieść jego właściwości do rozpoznania przekazanego mu przez Wojewodę Warmińsko-Mazurskiego wniosku. Powołany przez Wojewodę art. 17 pkt 1 K.p.a. stanowi, że samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia nad organami jednostek samorządu terytorialnego. Naczelnik Gminy Gietrzwałd nie był organem jednostki samorządu terytorialnego, lecz terenowym organem administracji państwowej. Nie można również przyjąć, że sprawy uregulowane art. 38 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach przeszły do właściwości organów jednostek samorządu terytorialnego, bowiem ustawa ta została uchylona ustawą z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.), wobec czego z dniem wejścia w życie nowej ustawy, tj. 1 stycznia 1986 r., art. 38 poprzedniej ustawy utracił moc obowiązującą. Ponadto powołany przepis nie przewidywał możliwości wydawania decyzji administracyjnych w sprawach w nim unormowanych. Nieruchomości określone w art. 38 ust. 1, 3 i 4 odnośnej ustawy przeszły na własność Państwa z mocy samego prawa i przejście to nie wymagało potwierdzenia w drodze decyzji administracyjnej. Stosownie do ust. 6 art. 38 tytuł własności Państwa do nieruchomości wymienionych w ust. 1 i 3 podlegał wpisowi do księgi wieczystej na wniosek organów prezydiów powiatowych (miejskich, dzielnicowych) rad narodowych do spraw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, w odniesieniu zaś do nieruchomości rolnych-organów do spraw rolnictwa.