Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Włodzimierz Ryms Sędziowie NSA Jan Kacprzak (spr.) Wojciech Chróścielewski po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku W. E. i C. E. o wyłączenie sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego: I. K., E. D., J. R., J. A., M. S., A. L., J. B., J. R.- L., M. W., I. K.- M., C. P., Z. R., J. N., L. W. od orzekania w sprawie ze skargi Zarządu Miasta i Gminy Sz. na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] października 2001 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji wywłaszczeniowej postanawia: 1. oddalić wniosek o wyłączenie sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego M. S. od orzekania w sprawie skargi na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie (sygn. akt I OPP 56/09), 2. w pozostałym zakresie odrzucić wniosek.
W dniu 6 listopada 2009 r. wpłynął do Naczelnego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosek W. E. i C. E. o wyłączenie m.in. sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego: I. K., E. D., J. R., J. A., M. S., A. L., J. B., J. R. - L., M. W., I. K. - M., C. P., Z. R., J. N., L. W. od orzekania w sprawie ze skargi Zarządu Miasta i Gminy Sz. na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] października 2001 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji wywłaszczeniowej. W uzasadnieniu podniesiono, że w niniejszej sprawie wymienieni sędziowie podejmowali czynności wbrew obowiązującym przepisom prawa, a ponadto wykazywali negatywny stosunek do przedmiotu postępowania.
Dzień wcześniej tj. 5 listopada 2009 r. została przekazana do Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga W. E. na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w sprawie o sygn. akt I SA/Wa 1290/07. Powyższa skarga została zarejestrowana pod sygn. akt I OPP 56/09, Prezes Izby Ogólnoadministracyjnej NSA wyznaczył termin posiedzenia niejawnego i wskazał skład orzekający do rozpoznania przedmiotowej sprawy.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wyczerpujący katalog przyczyn wyłączenia sędziego z mocy ustawy wymieniony został w art. 18 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 135, poz. 1270 ze zm. - zwanej dalej p.p.s.a.). Natomiast art. 19 powołanej ustawy stanowi, że - niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 18 wyłączenie sędziego następuje na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.
Zarówno instytucja wyłączenia sędziego z mocy prawa, jak i na wniosek strony -dając możliwość eliminowania przyczyn, które mogłyby skutkować wątpliwościami co do bezstronności i obiektywizmu konkretnego sędziego w rozpoznaniu określonej sprawy - jest istotną gwarancją procesową. Wskazać jednak trzeba, że tylko obiektywnie zaistniałe i konkretnie sformułowane zastrzeżenia co do bezstronności sędziego przy rozstrzyganiu określonej sprawy - stanowić mogą prawem przewidzianą podstawę wniosku o wyłączenie sędziego. Tym samym wniosek o wyłączenie sędziego powinien odnosić się do osoby konkretnego sędziego i być oparty na podstawach wskazujących na istnienie takich indywidualnych, odnoszących się do tego sędziego okoliczności, które mogą wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie. Podstawą taką nie jest subiektywne przekonanie strony oparte wyłącznie na zastrzeżeniach co do sposobu orzekania sędziego, jego udziale w wydawaniu orzeczeń, z którym strona nie zgadzała się (por. postanowienie NSA z dnia 14 maja 2008 r. sygn. akt I OZ 328/08 - Lex nr 494203).
Właściwym do rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziego jest sąd administracyjny przed którym sprawa się toczy (art. 22 § 1 p.p.s.a.).
Wniosek o wyłączenie sędziego nie może być zatem żądaniem abstrakcyjnym, lecz musi być osadzony w konkretnym, toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym. Wniosek o wyłączenie sędziów złożony w toku postępowania ma bowiem zagwarantować rozpoznanie sprawy przez bezstronny sąd.