Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz Sędziowie: sędzia NSA Mirosław Wincenciak sędzia WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta S. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta S. a Wójtem Gminy S. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku L. F. opiekuna prawnego J. L. o udzielenie pomocy w formie zasiłku celowego postanawia: wskazać Prezydenta Miasta S. jako organ właściwy w sprawie.
Wnioskiem z 26 lipca 2019 r. Prezydent Miasta S. wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Wójtem Gminy S. o wskazanie organu właściwego do rozpoznania wniosku L. F. opiekuna prawnego J. L. o udzielenie pomocy w formie zasiłku celowego na pokrycie kosztów pobytu J. L. w Zakładzie Opiekuńczo - Leczniczym Psychiatrycznym w K.
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że pismem z 6 czerwca 2019 r. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w S. poinformował Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w S. o terminie realizacji przyznanej pomocy w postaci zasiłku celowego J. L. decyzją z [...] stycznia 2019 r., do 30 czerwca 2019 r. oraz przesłał wniosek opiekuna prawnego L. F. w przedmiocie dofinansowania pobytu podopiecznej w Zakładzie Opiekuńczo - Leczniczym Psychiatrycznym w K.
Wobec powyższego Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w S. zwrócił się do Urzędu Miejskiego w S. Wydziału - Centrum Obsługi Mieszkańców o wskazanie adresów opiekuna prawnego J. L. Pismem znak: [...] wskazano, że opiekun L. F. nie ma aktualnego stałego adresu, oraz że 21 sierpnia 2017 r. został wymeldowany z adresu [...] S., ul. Z.
Z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego wynika, że przyczyną wystąpienia z wnioskiem o udzielenie pomocy jest m.in. bezdomność całkowicie ubezwłasnowolnionej J. L. Dlatego Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w S. 12 lipca 2019 r. wezwał L. F. do złożenia wyjaśnień w charakterze strony. W odpowiedzi na ww. wezwanie L.F. złożył 18 lipca 2019 r. oświadczenie, że od 1988 r. zamieszkuje w K., które traktuje jako centrum swoich spraw życiowych, natomiast adres [...] S., ul. K. wskazał wyłącznie jako adres do doręczeń na potrzeby sprawowania opieki nad całkowicie ubezwłasnowolnioną J. L., częściowo wynajmując to mieszkanie osobie trzeciej.
Wnioskujący wskazał, że zgodnie z obowiązującymi przepisami właściwość miejscową gminy w sprawach z pomocy społecznej ustala się w oparciu o art. 101 ustawy o pomocy społecznej, tj. według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. W okresie przebywania J. L. na terenie S. była ona zameldowana jedynie tymczasowo i stan taki trwał do czasu skierowania jej do ZOLP w K., natomiast jej stałym miejscem zameldowania była gm. S.
Z chwilą skierowania ww. wymeldowana została także z pobytu stałego w gm. S. stając się osobą bezdomną. Wskazując na ust. 2 omawianego przepisu: w przypadku osoby bezdomnej właściwą miejscowo gminą jest gmina ostatniego miejsca zameldowania osoby na pobyt stały, tj. gm. S. Wobec tego, w ocenie ośrodka właściwym organem do załatwienia sprawy jest GOPS w S. Jako bezzasadne wskazano także stanowisko, aby właściwość Ośrodka ustalać w oparciu o miejsce zamieszkania opiekuna prawnego, które nie znajduje się na terenie Polski.
W odpowiedzi na wniosek Wójt Gminy S. wskazał, że w niniejszej sprawie miejsce zamieszkania opiekuna ubezwłasnowolnionej całkowicie znajduje się za granicą. W takiej sytuacji, w ocenie organu, winny znaleźć zastosowanie ogólne zasady ustalania właściwości miejscowej organu wynikające z art. 21 K.p.a. W myśl art. 21 § 1 pkt 3 k.p.a., właściwość miejscową organu administracji publicznej ustala się według miejsca zamieszkania (siedziby w kraju), a w braku zamieszkania w kraju - według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron; jeżeli zaś żadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania lub pobytu - według miejsca ostatniego ich zamieszkania lub pobytu w kraju. Organ wskazał, że wobec faktu całkowitego ubezwłasnowolnienia J. L. i tym samym braku zdolności do czynności prawnych, należy wziąć pod uwagę ostatnie miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu w kraju jej opiekuna. Ostatnim miejscem zamieszkania i pobytu w kraju opiekuna prawnego ubezwłasnowolnionej całkowicie jest S. W ocenie Wójta prowadzi to do wniosku, iż to MOPR w S. jest organem właściwym do przyznania zasiłku celowego na pokrycie kosztów pobytu J. L. w Zakładzie Opiekuńczo - Leczniczym Psychiatrycznym w K. Organ wskazał ponadto, że nawet gdyby przyjąć, że przy stosowaniu art. 21 § 1 pkt 3 K.p.a. należy wziąć pod uwagę miejsce pobytu strony, tj. ubezwłasnowolnionej, co zdaniem uczestnika nie ma żadnego uzasadnienia, to i tak miejscem tym będzie K., a organem właściwym do rozpoznania wniosku o zasiłek celowy - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w K., nie zaś GOPS w S.