Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędziowie: Sędzia NSA Roman Ciąglewicz Sędzia del. WSA Mariola Kowalska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Warszawie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Agencją Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Warszawie a Starostą Mińskim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku B. D. dotyczącego wystąpienia do sądu o uchylenie aktu notarialnego stanowiącego umowę sprzedaży działek postanawia: 1. odrzucić wniosek, 2. zwrócić Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Warszawie kwotę 100 (sto) złotych tytułem uiszczonego wpisu od wniosku. Sygn. akt I OW 218/15 9
Wnioskiem z dnia 7 grudnia 2015 r. Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Warszawie wystąpiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego pomiędzy tym organem a Starostą Mińskim, dotyczącego załatwienia wniosku B. D. z dnia 28 sierpnia 2015 r. w sprawie wystąpienia do sądu o uchylenie (ustalenie nieważności) aktu notarialnego.
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że B. D. pismem z dnia 28 sierpnia 2015 r. zwróciła się do Starosty Mińskiego o wystąpienie do sądu o uchylenie aktu notarialnego Repertorium A Nr [...] z dnia [...] października 1982 r., stanowiącego umowę sprzedaży działek gruntu o nr ewid. 261 i 262/1 położonych w W., gmina C. Wnioskodawczyni nie chce sama wystąpić do sądu powszechnego, lecz chce, żeby z takim powództwem wystąpił Skarb Państwa. Starosta Miński uznał się za niewłaściwy w sprawie i przekazał wniosek Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Warszawie jako organowi właściwemu do jego rozpoznania.
Agencja wskazała, że w przedmiotowej umowie sprzedaży jako sprzedawca występował właściciel nieruchomości - Skarb Państwa. W obowiązującym wówczas stanie prawnym w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa działał Bank Gospodarki Żywnościowej. Przedmiotem sprzedaży była nieruchomość rolna z Państwowego Funduszu Ziemi. Z dniem 1 stycznia 1992 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2015 r., poz. 1014), w której uregulowano zasady gospodarowania mieniem znajdującym się m.in. w Państwowym Funduszu Ziemi, przy czym Skarb Państwa powierzył wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do tego mienia utworzonej tą ustawą Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa (obecnie: Agencja Nieruchomości Rolnych). Agencja jest więc odrębną od Skarbu Państwa osobą prawną.
Wnioskodawca podkreślił, że przepisy ustawy z dnia 19 października 1991 r., dotyczące przejęcia mienia do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, m.in. nieruchomości rolnych z Państwowego Funduszu Ziemi, określiły tryb przejęcia, stwierdzając że przekazanie nieruchomości Agencji następuje na podstawie decyzji wojewody właściwego ze względu na położenie nieruchomości (art. 17 ust. 1 oraz art. 13 i 18). Podniesiono, że w razie ewentualnego stwierdzenia nieważności umowy z mocą wsteczną (umowa sprzedaży zawarta była w dniu 28 października 1982 r.) przedmiotowa nieruchomość będąca wówczas własnością Skarbu Państwa nie "wejdzie" automatycznie do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, a tym samym nie będzie do wyłącznej dyspozycji Agencji.
Zdaniem wnioskodawcy w tej sytuacji najbardziej uzasadnione jest uznanie starosty jako organu, który w stosunkach cywilnoprawnych działa w ramach swoich zadań w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Powołano się przy tym na przepis art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518), który przewiduje zasadę reprezentacji Skarbu Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami przez starostę wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej.