Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak Sędziowie: Sędzia NSA Mirosław Wincenciak Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta K. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem K. a Wojewodą M. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku M. W. o przyznanie świadczenia wychowawczego postanawia: wskazać Wojewodę M. jako organ właściwy w sprawie.
Prezydent K. we wniosku z dnia 25 listopada 2019 r. wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość między nim a Wojewodą [...] przez wskazanie Wojewody [...] jako organu właściwego do rozpoznania wniosku M. W. o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego.
W uzasadnieniu wniosku Prezydent K. wskazał, że w dniu 1 lipca 2019 r. M. W. złożyła do tego organu wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na dziecko - N. W. W rubryce "Dane członków twojej rodziny przebywających za granicą" wpisała K. W. We wniosku nie podano takich danych jak: numer PESEL, kraj przebywania członka/członków rodziny za granicą, w tym współmałżonka lub drugiego rodzica dziecka/dzieci wraz z adresem zamieszkania poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, okresu pobytu, nazwy i adresu pracodawcy lub miejsca prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Pismem z dnia 18 lipca 2019 r. organ wezwał M. W. do udzielenia niezbędnych informacji dotyczących sytuacji rodzinnej i dochodowej rodziny, koniecznych do ustalenia czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w związku z pobytem członka rodziny poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent K., mając na uwadze zawarte w odpowiedzi na ww. wezwanie, oświadczenie M. W. wskazujące, że członek jej rodziny przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w N., a więc w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, przekazał wniosek wraz z pozostałymi dokumentami zgromadzonymi w sprawie Wojewodzie [...], uznając organ ten za właściwy w sprawie. Wojewoda [...] pismem z dnia 18 października 2019r. poinformował Prezydenta K., że w oparciu o przekazane dokumenty brak jest podstaw do ustalenia, czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz zwrócił Prezydentowi K. wniosek M. W.
W ocenie Prezydenta K. z treści wniosku oraz oświadczenia M. W. złożonego w toku postępowania wynika wprost, że członek jej rodziny mieszka na terenie N. i istnieją - wbrew twierdzeniom Wojewody [...] - podstawy do ustalenia czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Wnioskodawca stwierdził, że z uwagi na przebywanie członka rodziny zainteresowanej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, organem właściwym od momentu przekazania wniosku wraz z dokumentami jest Wojewoda [...] i to on ma obowiązek podejmować wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy. Organ ten nie powinien ograniczać się wyłącznie do czynności zmierzających do ustalenia, czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Prezydent wyjaśnił, że z przekazanych dokumentów nie wynika, aby Wojewoda wszczął jakiekolwiek postępowanie lub podjął inne czynności celem dokonania ustaleń dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Istota przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i związana z tymi przepisami właściwość organów podyktowana jest również tym, że Prezydent K. nie posiada narzędzi umożliwiających ustalenie danych potrzebnych do zweryfikowania informacji podanych przez stronę bądź też ich uzupełnienia. Wnioskodawca wskazał, że podążanie za argumentacją Wojewody może w konsekwencji doprowadzić do pozostawienia bez rozpoznania wniosku osoby, której świadczenie może przysługiwać. Prezydent zwrócił przy tym uwagę, że przytoczona argumentacja wzmacnia tezę o braku pozorności sporu o właściwość przedstawionego Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu do rozstrzygnięcia. Organ wskazał także, że niezależnie od powyższego, z chwilą przekazania sprawy przez organ właściwy, tj. wójta, burmistrza, prezydenta miasta, wojewoda przejmuje wszelkie obowiązki związane z prowadzeniem sprawy. Treść obowiązujących przepisów prawa nie nasuwa wątpliwości, że w przedstawionym stanie faktycznym, na obecnym etapie postępowania, organem właściwym do rozpoznania sprawy jest Wojewoda [...], który nie ustalił, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a jedynie wówczas uprawniony byłby do przekazania sprawy organowi właściwemu w celu ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego.