Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Barbara Adamiak Sędzia NSA Małgorzata Miron Protokolant st. inspektor sądowy Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta Tychy o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta Tychy a Burmistrzem Pszczyny w przedmiecie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku P. P. o skierowanie do domu pomocy społecznej J. P. postanawia wskazać Prezydenta Miasta Tychy jako organ właściwy do rozpoznania wniosku.
Wnioskiem z 12 lutego 2015 r. Prezydent Miasta Tychy zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie spoin o właściwość pomiędzy tym organem a Burmistrzem Pszczyny poprzez wskazanie Burmistrza Pszczyny jako organu właściwego w sprawie wydania decyzji o skierowanie do domu pomocy społecznej J. P., zam. w P. ul [...], którego opiekunem prawnym jest J. M., zam. w T., ul. [...]. Ponadto, zawarto wniosek o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że przekazując sprawę, Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Pszczynie (dalej również jako Dyrektor OPS) uzasadnił właściwość miejscową Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tychach (dalej również jako MOPS) miejscem zamieszkania J. M., zam. w T., ul. [...], będącą na mocy postanowienia sądowego z 6 listopada 2014 r. opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionego całkowicie J. P. Do akt sprawy dołączone zostało pismo z Sądu Rejonowego w Pszczynie z 23 grudnia 2014 r. informujące o ustanowieniu J. M. opiekunem prawnym całkowicie ubezwłasnowolnionego J. P,
Zdaniem wnioskodawcy, przekazanie sprawy nastąpiło z obrazą art. 101 ust.l ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 ze zm.; zwanej dalej u.p.s.) oraz art. 25 k.c. i 27 k.c. Zgodnie z ww. przepisami, właściwą miejscowo gminą do załatwienia wniosku jest gmina miejsca zamieszkania zainteresowanego. Ustawa o pomocy społecznej nie definiuje pojęcia miejsca zamieszkania oraz miejsca zamieszkania osoby ubezwłasnowolnionej. Należy zatem odnieść się w tej kwestii do art. 25 k.c. oraz art. 27 k.c. Za miejsce zamieszkania osoby fizycznej uznaje się więc miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu, natomiast w przypadku osoby pozostającej pod opieką, jest to miejsce zamieszkania opiekuna.
W przedmiotowej sprawie 18 marca 2014 r. do OPS w Pszczynie złożony został wniosek o skierowanie do domu pomocy społecznej. Z załączonego do akt protokołu wynika, że J. P. mieszkał w P. gdzie ma miejsce zamieszkania i gdzie przebywa w chwili obecnej.
Zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w doktrynie wyrażany jest pogląd, że ustalając organ właściwy w sprawach z pomocy społecznej należy wziąć pod uwagę miejsce zamieszkania osoby uprawnionej, a nie miejsce zamieszkania jej opiekuna, albowiem to gmina miejsca zamieszkania beneficjenta powinna ponosić wydatki na jego świadczenia. Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę wyrok WSA w Gliwicach z 15 lutego 2008 r., IV SA/G1 800/07, jak i stanowisko wyrażone przez S. Niteckiego w komentarzu do ustawy o pomocy społecznej (Wrocław 2013, s. 707 i 708). Wskazuje się tam, że przepis art. 101 u.p.s. stanowi lex specialis wobec przepisu art. 27 k.c. Zgodnie z zasadą lex specialis derogat legi generali, ustalając właściwość miejscową organu kierującego osobę nieposiadającą zdolności do czynności prawnych do domu pomocy społecznej, na podstawie art. 101 u.p.s., należy wziąć pod uwagę miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy. Świadczeniobiorcą jest natomiast osoba kierowana do domu pomocy społecznej, a nie jej opiekun prawny. Z uwagi na przedstawione argumenty, Prezydent Miasta Tychy wniósł o uznanie, właściwy w sprawie jest Ośrodek Pomocy Społecznej w Pszczynie.