Dnia 27 października 2020 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Zbigniew Ślusarczyk (spr.), Sędzia NSA: Rafał Stasikowski, Agnieszka Miernik, Sędzia del. WSA:, po rozpoznaniu w dniu 27 października 2020 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy P. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Wójtem Gminy P. a Burmistrzem O. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku W. M. o skierowanie do domu pomocy społecznej postanawia: wskazać Burmistrza O. jako organ właściwy w sprawie.
Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w P. działająca z upoważnienia Wójta Gminy P. wnioskiem z 31 grudnia 2019 r. zwróciła się o rozstrzygnięcie sporu o właściwość między Wójtem Gminy P. a Burmistrzem O. poprzez wskazanie tego ostatniego jako właściwego do rozpoznania wniosku W. M. o skierowanie do domu pomocy społecznej.
W uzasadnieniu wskazano, że wnioskodawczyni jednoznacznie podała jako swoje miejsce zamieszkania O. Posiada tam mieszkanie. Natomiast na terenie gminy P. przebywała w Rodzinnym Domu Pomocy [...] w T., dokąd udała się jedynie na krótki okres, w celu sprawdzenia, czy usługi opiekuńcze świadczone w tej placówce spełniają jej oczekiwania.
W odpowiedzi na wniosek Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w O. działający z upoważnienia Burmistrza O. wniósł o wskazanie Wójta Gminy P. jako organu właściwego w sprawie. W uzasadnieniu wskazano, że wnioskodawczyni przebywa z zamiarem stałego pobytu w miejscowości T. Podkreślono, że wnioskodawczyni jest emocjonalnie związana z O., jednak to na terenie gminy P. w miejscowości T. planuje ześrodkowanie swoich czynności życiowych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej - art. 15 § 1 pkt 4 w związku z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) dalej zwanej "p.p.s.a." Przez spór o właściwość, o którym mowa w art. 4 p.p.s.a., należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej uważają się za właściwe w sprawie (spór pozytywny), względnie dochodzi między tymi organami do sporu negatywnego, kiedy każdy z nich uważa się za niewłaściwy. Z takim właśnie sporem o właściwość w ujęciu negatywnym mamy do czynienia w niniejszej sprawie, bowiem żaden z organów nie uznaje swojej właściwości w sprawie rozpatrzenia wniosku W. M. o skierowanie do domu pomocy społecznej.
Stosownie do art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2019, poz. 1507 ze zm.) dalej zwanej "u.p.s." decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę mieszkańca domu za jego pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej.
W myśl art. 101 ust. 1 cytowanej ustawy właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie, przy czym ustawa nie definiuje pojęcia "miejsce zamieszkania", co oznacza, że należy je rozumieć zgodnie z ogólną definicją tego terminu, zawartą w przepisach Kodeksu cywilnego, który w art. 25 stanowi, że miejscem zamieszkania osoby jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. O miejscu zamieszkania w świetle wskazanego wyżej przepisu decydują zatem dwa czynniki, które muszą wystąpić łącznie: zewnętrzny, czyli fakt przebywania i wewnętrzny, czyli zamiar stałego pobytu, przy czym ustalenie tego zamiaru powinno być oparte o kryteria zobiektywizowane.
Z akt sprawy wynika, że W. M. przebywała czasowo na terenie gminy P., w Rodzinnym Domu Pomocy [...] w T., którą to placówkę opuściła 1 lipca 2020 roku. Nie ulega wątpliwości, że pobyt ten nie miał charakteru stałego, ale tymczasowy, był bowiem związany jedynie z koniecznością zapewnienia wnioskodawczyni opieki ze względu na stan zdrowia. Wnioskodawczyni jednoznacznie deklarowała, że do RPD w T. udała się jedynie na krótki okres, a jej miejscem zamieszkania jest O. W tym mieście posiada mieszkanie i tam koncentrują się jej sprawy osobiste i życiowe. Powyższe znajduje potwierdzenie w szczególności w treści kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzonego 20 listopada 2019 r., z którego wprost wynika, że W. M. na stałe zamieszkuje w mieszkaniu w O., korzystając doraźnie z pomocy syna zamieszkałego w O.
Powyższe okoliczności faktyczne pozwalają w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego na stwierdzenie, że to w O. znajduje się miejsce zamieszkania wnioskodawczyni w rozumieniu art. 101 ust. 1 u.p.s. w zw. z art. 25 k.c.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 4 w zw. z art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 p.p.s.a. w zw. z art. 101 ust. 1 u.p.s. wskazał Burmistrza O. jako organ właściwy w sprawie.