Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Janina Antosiewicz po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Gminy Miasta Ś. - Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy tym organem a Gminą Miejską K. - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K. w przedmiocie wskazania organu właściwego w sprawie refundacji świadczeń przyznanych J. A. postanawia: odrzucić wniosek
Pismem z dnia 22 kwietnia 2008 r. Gmina Miasta Ś. - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zwróciła się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość między tym organem a Gminą Miejską K. - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K., poprzez wskazanie organu właściwego w sprawie refundacji świadczeń przyznanych J. A.. W uzasadnieniu organ stwierdził, iż w dniu 1 kwietnia 2008 r. MOPS w K. wniósł do MOPS w Ś. o refundację świadczeń przyznanych J. A., który w dniu 6 maja 2002 r. został wymeldowany z adresu w Ś. przy [...] i od kilku lat przebywa w K., gdzie chce przebywać nadal, o czym mają świadczyć przeprowadzane z nim wywiady środowiskowe. Wnioskodawca podkreślił, iż zgodnie z art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.) właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. W ocenie organu zastosowanie znajduje tu art. 25 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu, a zatem miejscem zamieszkania J. A. jest K., w związku z czym właściwą w niniejszej sprawie jest Gmina Miasto K..
W odpowiedzi na wniosek Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K. wniósł o jego odrzucenie, względnie oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania sądowego. W uzasadnieniu MOPS w K. podniósł, iż wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość musi być oparty na konkretnej sprawie w sytuacji gdy żaden z organów administracyjnych nie uznaje się właściwy. Wniosek taki nie może być oderwany od określonego stanu faktycznego, a w niniejszej sprawie nie odwołano się do żadnej konkretnej sprawy z wniosku J. A.. Wnioski strony o przyznanie świadczeń z zakresu pomocy społecznej zostały rozpatrzone i rozstrzygnięte w trybie decyzji administracyjnych opartych o art. 101 ust. 3 i 4 ustawy o pomocy społecznej. Podkreślono również, iż wnioskodawca wskazał wprost, iż spór nie dotyczy sprawy administracyjnej lecz sprawy sporu między organami administracji w kwestii roszczeń refundacyjnych, co - w ocenie MOPS w K. - powoduje, iż wniosek należy uznać za niedopuszczalny i podlegający odrzuceniu. Organ powołał się tu na postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 sierpnia 2005 r. w sprawie o sygn. akt II OW 25/05 (ONSAiWSA z 2006 r. nr 1, poz. 5, LEX 172510).
Ponadto MOPS w K. podniósł, iż w jego ocenie kwestia rozstrzygnięcia zasadności roszczeń dotyczących zwrotu świadczeń przyznanych J. A. należy do kompetencji sądu cywilnego, zaś przeciwko wnioskodawcy toczyły się postępowania przed sądami powszechnymi, które dodatkowo potwierdzają całkowity brak podstaw do wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość, wniesiony w niniejszej sprawie, podlega odrzuceniu jako niedopuszczalny.
Zasadnie zauważył Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K., iż wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość, nie może mieć charakteru abstrakcyjnego i nie może być oderwany w swej treści od konkretnej sprawy, a z taką sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Gmina Miasta Ś. - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zwróciła się z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu między tym organem a Gminą Miejską K. - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K., poprzez wskazanie organu właściwego w sprawie refundacji świadczeń przyznanych J. A., nie wskazując jednakże żadnej sprawy administracyjnej, która mogłaby stać się podstawą takiego sporu. Jak wynika z odpowiedzi na wniosek sprawa taka nie istniała, bowiem wszelkie sprawy wszczynane wnioskami J. A. o przyznanie mu świadczeń z pomocy społecznej załatwiane były we właściwym trybie i kończyły się wydaniem decyzji. Tak sformułowany wniosek nie może zostać uznany za wniosek o wskazanie organu właściwego dla rozpoznania sprawy w myśl art. 22 § 1 pkt 1 kpa, bowiem jeżeli organ składający wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość nie sformułuje swego wniosku na tle konkretnej sprawy, w której doszło do tego sporu, to Naczelny Sąd Administracyjny nie może merytorycznie rozpoznać takiego wniosku, gdyż orzeczenie Sądu rozstrzygające taki spór, nie może być abstrakcyjne, pozbawione odniesienia do konkretnej sprawy. Pogląd taki, wyrażony w powołanym przez MOPS w K. postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 sierpnia 2005 r., sygn. akt II OW 25/05, podziela w pełni skład orzekający w niniejszej sprawie.
Ponadto podkreślić należy, iż Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził w postanowieniu z dnia 20 września 2005 r., sygn. akt I OW 80/05, iż nie może wypowiadać się w kwestii właściwości gminy co do zwrotu wydatków z tytułu przyznanego i wypłaconego zasiłku, gdyż sprawa ta nie jest załatwiona w drodze decyzji administracyjnej, zaś w art. 101 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej wprost wskazano obowiązki gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania albo ostatniego miejsca zameldowania na pobyt stały osoby uprawnionej wobec jednostki, która przyznała świadczenie w miejscu pobytu. Stanowisko to w pełni podzielne jest również przez Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie.
Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 58 § 1 pkt. 6 i § 3 w zw. z art. 64 § 3 i art. 15 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.