Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno Sędzia del. WSA Rafał Wolnik (spr.) po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Burmistrza S. o rozstrzygniecie sporu o właściwość pomiędzy Burmistrzem S. a Wojewodą Podkarpackim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosków M. K. dotyczących ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku pielęgnacyjnego, zasiłku rodzinnego, świadczenia wychowawczego postanawia: wskazać Wojewodę Podkarpackiego jako organ właściwy w sprawie.
Burmistrz S. (dalej: Burmistrz) wnioskiem z dnia [...] kwietnia 2018 r. wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy nim, a Wojewodą Podkarpackim (dalej: Wojewoda) w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosków strony - M. K., dotyczących zasiłku rodzinnego oraz świadczenia wychowawczego.
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że w dniu [...] grudnia 2017 r. strona złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na jedynego syna, wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami, wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego dla syna oraz wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawnym synem. Strona wskazała, że jest po separacji, ojciec dziecka przebywa za granicą, lecz nie zna jego miejsca pobytu.
Podniesiono dalej, że z treść art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2017 r., poz. 1851 ze zm.) wynika, że w przypadku, gdy osoba lub członek rodziny tej osoby przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, organ właściwy przekazuje wniosek wraz z dokumentami wojewodzie. Analogiczną regulację zawiera art. 23a ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1952 ze zm.) odnośnie zasiłku rodzinnego. Mając na uwadze powołane przepisy Burmistrz przekazał wniosek strony o świadczenie wychowawcze oraz wniosek o zasiłek rodzinny Wojewodzie.
W związku ze zwrotem ww. wniosków przez Wojewodę, Burmistrz zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego wskazując, że z przekazanych dokumentów nie wynika aby Wojewoda wszczął jakiekolwiek postępowanie lub podjął inne czynności celem dokonania ustaleń dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
W odpowiedzi na wniosek Wojewoda wskazał, że to organ przyjmujący wniosek winien bezwzględnie ustalić pełny adres zamieszkania członka rodziny poza granicami Polski. Brak dokonania takich ustaleń przez Burmistrza uniemożliwia Wojewodzie ustalenie, czy w danej sytuacji mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, co za tym idzie uniemożliwia to Wojewodzie przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w zakresie jego właściwości oraz wystąpienia do instytucji zagranicznej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 4 w związku z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (obecnie: Dz. U. z 2018 r. poz. 1302), zwanej dalej p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek, a organami administracji rządowej. Przez spór o właściwość, o którym mowa w art. 4 p.p.s.a., należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej, jednocześnie uważają się za właściwe do załatwienia konkretnej sprawy (spór pozytywny) lub też żaden z nich nie uważa się za właściwy do jej załatwienia (spór negatywny).