Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska po rozpoznaniu w dniu 13 października 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J.W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 30 czerwca 2015 r. sygn. akt IV SA/Po 174/15 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi J.W. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] lutego 2015 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odmówił J.W. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym. W uzasadnieniu Sąd stwierdził, iż skarżący oświadczył, że jedynym źródłem dochodu jego czteroosobowej rodziny jest wynagrodzenie za pracę jego żony w łącznej kwocie 2150 zł. Z oświadczeń skarżącego i dokumentów nadesłanych na skutek wezwania Sądu wynika też, iż ponosi on koszty związane z utrzymaniem i zaciągniętym kredytem hipotecznym w kwocie około 1300 zł. Ponadto w kosztach utrzymania partycypuje także ojciec żony skarżącego, w wysokości 600 zł miesięcznie. W ocenie Sądu wskazane przez skarżącego okoliczności nie stanowiły przesłanki przyznania stronie prawa pomocy na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej jako "P.p.s.a.". Sąd wskazał między innymi, iż z przedstawionych w sprawie wyciągów z rachunków bankowych wynika, że w dniu 8 października 2014 r. małżonka skarżącego dokonała wpłaty w kwocie 2200 zł, nie wskazując pochodzenia tych środków, co może wskazywać na dodatkowe źródło dochodu, którego skarżący nie ujawnił.
Zażalenie na to postanowienie wniósł J.W.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Prawo pomocy w zakresie całkowitym, którego przyznania domagał się skarżący, może być udzielone osobie fizycznej jeżeli wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla niej i jej rodziny, co wynika z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
Instytucja przyznania prawa pomocy wprowadzona została do postępowania sądowoadministracyjnego celem umożliwienia obrony swoich praw przed sądem osobom o znikomych dochodach, lub dochodów tych pozbawionym i znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Rodzina skarżącego uzyskuje wprawdzie stały miesięczny dochód - z dokumentów przedstawionych w sprawie wynika, iż łączny dochód rodziny skarżącego wynosi koło 1700 zł miesięcznie, a średnia wysokość ponoszonych kosztów to koło 1300 zł. Żona skarżącego uzyskała także dodatkowe wynagrodzenie z tytułu premii oraz tzw. 13 pensji. Ustaleń tych Sąd I instancji nie negował, wskazując właściwie tylko na jedną okoliczność - mianowicie na fakt, że w dniu 8 października 2014 r. małżonka skarżącego dokonała wpłaty w kwocie 2200 zł, nie wskazując pochodzenia tych środków. Zdaniem Sądu I instancji wskazuje to na dodatkowe, ukryte źródło dochodu skarżącego. Zauważyć jednak trzeba, iż stanowisko to pozbawione jest jakiegokolwiek uzasadnienia, oparcie rozstrzygnięcia tylko na tej jednej podstawie uznać należy za niezgodne z prawem. Wojewódzki Sąd Administracyjny - jeśli powziął wątpliwości co do rzetelności złożonych w sprawie dokumentów i oświadczeń - winien był ponownie skorzystać z art. 255 P.p.s.a. i wezwać skarżącego do wyjaśnienia wszelkich niejasności. Odmowa przyznania prawa pomocy bez dokonania takich wyjaśnień jest przedwczesna, a postanowienie wydane w tym przedmiocie - jako naruszające art. 246 § 1 pkt 1 i art. 255 - podlega uchyleniu.
Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.