Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Rudnicka po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J.D. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 2 lutego 2015 r., sygn. akt II SA/Bd 91/14 oddalające wniosek o wyłączenie sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy: Renaty Owczarzak, Grzegorza Saniewskiego, Jarosława Wichrowskiego w sprawie ze skargi J.D. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2013 r., nr [...] w przedmiocie statusu osoby bezrobotnej postanawia oddalić zażalenie.
Pismem z dnia 12 stycznia 2015 r. J.D. wniosła o wyłączenie od orzekania w sprawie "składu trzech sędziów WSA, którzy w dniu 01.12.2014 wydali postanowienie na posiedzeniu niejawnym oddalające wniosek o wyłączenie sędziego WSA Elżbiety Piechowiak", wskazując na sędziego WSA Renatę Owczarzak, sędziego WSA Grzegorza Saniewskiego oraz sędziego WSA Jarosława Wichrowskiego.
W dniu 21 stycznia 2015 r. sędziowie WSA, których dotyczył wniosek o wyłączenie złożyli oświadczenia, że w ich przekonaniu nie zachodzą podstawy do wyłączenia ani w oparciu o art. 18 ani art. 19 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej p.p.s.a.). od rozpoznawania sprawy ze skargi J. D. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...]w przedmiocie statusu osoby bezrobotnej.
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił wniosek o wyłączenie sędziów WSA: Renaty Owczarzak, Grzegorza Saniewskiego, Jarosława Wichrowskiego.
Zdaniem Sądu, argumentacja wniosku skarżącej nie wskazuje na istnienie po stronie wymienionych sędziów okoliczności mogącej budzić uzasadnione wątpliwości, co do bezstronności w tej konkretnej sprawie i w rozumieniu art. 19 p.p.s.a. Wyłącznie subiektywne odczucia skarżącej o bezstronności sędziów nie mogą być podstawą do przyjęcia, że mamy do czynienia z iudex suspectus w sytuacji, gdy argumentem na tę okoliczność są zastrzeżenia wnioskodawcy co do sposobu orzekania sędziów.
Sąd przypomniał, że zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP sędziowie są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji i ustawom. Podejmują rozstrzygnięcia w sposób niezawisły, działając w oparciu o prawo i zgodnie ze swoim sumieniem i wewnętrznym przekonaniem oraz w sposób wolny od jakiegokolwiek nacisku z zewnątrz. Sposobem kwestionowania niekorzystnych, w odbiorze strony, rozstrzygnięć, jest kontrola instancyjna, a nie wniosek o wyłączenie sędziego.
Sąd nie stwierdził również z urzędu w kontrolowanym postępowaniu okoliczności ustawowych uzasadniających wyłączenie na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 - 7 p.p.s.a. (iudex inhabilis).
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła J. D.. Z treści zażalenia (które w dużej części jest nieczytelne i niezrozumiałe) wynika, że skarżąca domaga się zmiany zaskarżonego postanowienia i wyłączenia od orzekania w sprawie sędziów wskazanych we wniosku, z uwagi na wydanie nieprawidłowego postanowienia z dnia 1 grudnia 2014 r.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wyłączenie sędziego od orzekania w sprawie sądowoadministracyjnej może nastąpić z mocy samej ustawy (art. 18 p.p.s.a.), bądź też na wniosek strony lub żądanie sędziego (art. 19 p.p.s.a.). W pierwszym ze wskazanych przypadków przyczyny wyłączenia sędziego zostały enumeratywnie wymienione, a zatem tworzą one katalog zamknięty, co wyłącza możliwość stosowania wykładni rozszerzającej. Natomiast na wniosek strony (bądź na żądanie sędziego) sąd wyłącza sędziego jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w sprawie. Zasadność wniosku o wyłączenie sędziego zależy od okoliczności faktycznych, jakie w każdym konkretnym przypadku mogą mieć wpływ na sposób prowadzenia postępowania przez sędziego. Przy czym stosownie do treści art. 20 powołanej ustawy, to strona składająca wniosek obowiązana jest wskazać oraz uprawdopodobnić przyczyny wyłączenia. Postanowienie w przedmiocie wyłączenia sędziego, zgodnie z treścią art. 22 § 2 p.p.s.a., poprzedza złożenie wyjaśnień przez tego sędziego, którego wniosek dotyczy.