Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Kremer po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia R. Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 grudnia 2015 r., sygn. akt IV SA/Wa 3447/15 o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi R. Z. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu nieruchomości postanawia: oddalić zażalenie.
R. Z. wniosła do sądu skargę na decyzję Wojewody Mazowieckiego z [...] sierpnia 2015 r. utrzymującą w mocy decyzję Starosty Legionowskiego z [...] marca 2014 r. orzekającą o odmowie zwrotu nieruchomości. W skardze zawarto wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, który nie został uzasadniony.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaskarżonym postanowieniem odmówił wstrzymania wykonania decyzji z powodu braku uzasadnienia.
Od tego postanowienia skarżąca złożyła zażalenie. Wskazała na argumenty przemawiające za uznaniem wydanej w sprawie decyzji za wadliwą. Stwierdziła, że wstrzymanie wykonania decyzji zapobiegnie podejmowaniu dalszych działań, które w razie uwzględnienia skargi stworzą trudne do odwrócenia skutki lub szkody.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej p.p.s.a., warunkiem wydania postanowienia o wstrzymaniu wykonania aktu lub czynności jest wskazanie przez stronę we wniosku okoliczności uzasadniających niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, albowiem ciężar uprawdopodobnienia przesłanek wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności spoczywa na stronie, która wywodzi skutki prawne ze swych twierdzeń. Sąd orzeka więc opierając się na analizie argumentacji przedstawionej przez wnioskującego. W rozpatrywanej sprawie skarżąca nie przedstawiła natomiast żadnych argumentów na poparcie swojego wniosku - ani we wniosku, ani w zażaleniu na postanowienie odmawiające wstrzymania wykonania decyzji. Zawarte w zażaleniu jedyne stwierdzenie odnoszące się do wstrzymania wykonania decyzji jest lakoniczne i nie odnosi się do przesłanek udzielenia ochrony tymczasowej. Nie podaje zatem powodów wstrzymania wykonania decyzji. Argumentacja skarżącej mająca uzasadniać wniosek zawarta jest w treści skargi i odnosi się zaś tylko do kwestionowania wydanych w sprawie decyzji, nie zaś bezpośrednio do przesłanek przemawiających za udzieleniem ochrony tymczasowej. Sąd na tym etapie postępowania nie może odnieść się do tych twierdzeń, gdyż to nie sama decyzja organu jest przedmiotem tego postępowania wpadkowego, lecz analizowane są w nim okoliczności stanowiące przesłanki wstrzymania wykonania decyzji. Te zaś nie zostały przez skarżącą w ogóle wskazane.
Rolą sądu nie jest zastępowanie strony w zakresie formułowania pism procesowych - nie może on bowiem oprzeć orzeczenia na swoich domysłach czy interpretacjach. W orzecznictwie podnosi się nawet, że wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji powinien posiadać osobne uzasadnienie, jako odrębne od skargi żądanie skierowane do sądu. Brak uzasadnienia wniosku o wstrzymanie uniemożliwia jego merytoryczną ocenę (por. m.in. postanowienia NSA: z dnia 30 kwietnia 2004 r. sygn. akt OZ 30/04, z dnia 1 czerwca 2004 r., sygn. akt OZ 105/04). Sąd nie miał nie tylko obowiązku, ale również podstawy prawnej do tego, aby o przesłankach wstrzymania wykonania decyzji rozstrzygać na podstawie całokształtu sprawy czy treści innych pism procesowych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie trafnie zatem odmówił skarżącej wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.
Jakkolwiek sąd rozumie być może trudną sytuację skarżącej, to nie może jednak tracić z pola widzenia tego, że podstawą wstrzymania wykonania decyzji jest wykazanie zaistnienia przynajmniej jednej z ww. przesłanek. Inne traktowanie wniosku skarżącej byłoby przejawem braku równego traktowania uczestników postępowania, w stosunku do których także odmówiono wstrzymania wykonania decyzji ze względu na brak uzasadnienia wniosku.
Wskazać także trzeba, że wstrzymanie wykonania decyzji w tej sprawie nie jest możliwe także z innego powodu. Decyzja odmawiająca zwrotu nieruchomości nie kreuje bowiem żadnych praw i obowiązków po stronie skarżącej; nie wywołuje zatem skutków, które nadają się do wykonania i wobec której wstrzymanie byłoby możliwe i zasadne. Wstrzymanie wykonania decyzji nie jest zatem możliwe ze względu na jej naturę. Przeciwnie sytuacja kształtuje się wtedy, gdy jest to decyzja orzekająca o zwrocie nieruchomości. Wtedy wstrzymanie wykonania tego typu decyzji byłoby możliwe. Dochodzi bowiem do przejścia własności, które może powodować realne skutki faktyczne i prawne.
Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. w zw. z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.