Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2016 r. zażalenia [...] Spółki z o.o. z siedzibą w Warszawie i [...] sp. j. z siedzibą w Warszawie na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Wa 1584/15 o odmowie dopuszczenia do udziału w postępowaniu w sprawie ze skargi S.M. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i dopuścić [...] sp. j. z siedzibą w Warszawie i [...] sp. j. z siedzibą w Warszawie do udziału w sprawie
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił [...] sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie i Z[...] sp. j. z siedzibą w Warszawie udziału w postępowaniu ze skargi S.M. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...], utrzymujące w mocy postanowienie tego organu z dnia [...] czerwca 2015 r., Nr [...], wydane na podstawie art. 61a kpa o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie wznowienia postępowania zakończonego decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] września 2010 r. odmawiającą przyznania prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości warszawskiej położonej przy ul S. ozn. nr hip. 1549 lit. M.
W uzasadnieniu Sąd wskazał że: W rozpoznawanej sprawie skarga złożona została przeciwko postanowieniu wydanemu na podstawie art. 61a § 1 kpa. Przepis ten stanowi podstawę do wydania przez organ administracji publicznej postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania, gdy żądanie, o którym mowa w art. 61 kpa, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte. Na skutek odmowy wszczęcia postępowania organ nie prowadzi postępowania administracyjnego i nie rozstrzyga sprawy co do jej istoty, to należy przyjąć, iż w postanowieniu wydanym w trybie art.61a § 1 kpa organ nie może formułować wniosków i ocen dotyczących meritum żądania. Instytucja odmowy wszczęcia postępowania kończy się bowiem aktem formalnym, a nie merytorycznym. Niezbędne było w tym zakresie rozróżnienie między czynnościami procesowymi podejmowanymi przez organ i strony w fazie wszczęcia postępowania a wszczęciem postępowania rozumianym jako zdarzenie, od którego biegną terminy załatwienia sprawy administracyjnej i aktualizują się uprawnienia strony do udziału w tym postępowaniu. Wnioskujący o dopuszczenie do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania oprócz twierdzenia, że winni być stroną postępowania z wniosku S. M. o wznowienia postępowania niezależnie od etapu jego rozpoznania, dodatkowo uzasadnili swój wniosek możliwością zastosowania przez sąd art. 145a §1 P.p.s.a.. Jednak samo istnienie tego przepisu i hipotetyczna możliwość jego zastosowania przez sąd, nie stanowią przesłanek do uwzględnienia wniosku o dopuszczenie do udziału w sprawie w charakterze uczestników w postępowaniu dotyczącym postanowienia wydanego na podstawie art. 61a § 1 kpa. Gdyby uznać za zasługującą na aprobatę w tym zakresie argumentację wnioskujących o dopuszczenie do udziału w sprawie, to całkowicie zostałby zignorowany cel wprowadzenia do porządku prawnego art. 61a kpa.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosły spółki [...] sp. j. z siedzibą w Warszawie i [...] sp. j. z siedzibą w Warszawie, zarzucając naruszenie:
1. art. 33 § 2 P.p.s.a. w związku z art. 61a Kpa, poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że termin "postępowanie administracyjne" w rozumieniu art. 33 § 2 P.p.s.a. oznacza wyłącznie jurysdykcyjne postępowanie administracyjne toczące się w oparciu o przepisy Kpa, a w konsekwencji podmiot, który nie brał udziału w postępowaniu wstępnym zakończonym wydaniem postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania (art. 61a Kpa) nie może ubiegać się o dopuszczenie do udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym ze skargi na takie postanowienie, podczas gdy w rzeczywistości termin "postępowanie administracyjne" na gruncie art. 33 § 2 P.p.s.a ma znaczenie szerokie, obejmując również postępowanie wstępne, uregulowane w art. 61a Kpa; zatem jeżeli postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania dotyczy uprawnień lub obowiązków podmiotu trzeciego, który nie brał udziału w postępowaniu wstępnym zakończonym jego wydaniem, podmiot taki powinien zostać dopuszczony do postępowania sądowoadministracyjnego ze skargi na takie postanowienie w charakterze uczestnika;