Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Izabella Kulig - Maciszewska po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 663/08 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] lutego 2008 r. w przedmiocie odmowy przyznania odszkodowania postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 663/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata M. S. w sprawie ze skargi na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] lutego 2008 r. w przedmiocie odmowy przyznania odszkodowania. Powyższe postanowienie wydano na skutek wniesienia przez skarżącą sprzeciwu.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji podniósł ,iż w niniejszej sprawie, M. S. wnosząc o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przez ustanowienie adwokata nie wykazała, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, jak również nie wykazała, że nie jest w stanie ich ponieść w pełnej wysokości bez ryzyka wystąpienia uszczerbku utrzymania swojego i męża. Przeciwnie, w przedstawionym stanie faktycznym dotyczącym sytuacji materialnej jej dwuosobowego gospodarstwa domowego wynika, że poniesienie kosztów ustanowienia w sprawie profesjonalnego pełnomocnika z wyboru leży w zakresie jej możliwości płatniczych. Bowiem, skarżąca wraz z mężem posiadają stałe i regularne źródło dochodów w postaci emerytur w łącznej kwocie [...] zł netto miesięcznie. Deklarowane miesięczne podstawowe wydatki na czynsz, energię elektryczną, telefon, gaz, kablówkę, lekarstwa i ubezpieczenia oraz za użytkowanie wieczyste wynoszą ok. [...] zł. Skarżąca posiada również (założoną wraz z mężem) lokatę bankową w kwocie [...] złotych. Wprawdzie stanowi ona zabezpieczenie na wypadek konieczności poniesienia wydatków związanych z nieprzewidzianymi zdarzeniami losowymi, jednakże te mogące wystąpić w bliżej nieokreślonej przyszłości wydatki nie mogą mieć pierwszeństwa przed kosztami obecnie prowadzonego procesu sądowego. Dodatkowo w sprzeciwie wnioskodawczyni wskazała, że na wiosnę 2009 r. - a więc niebawem - zaplanowała remont pokoju oszacowany wstępnie na [...] zł. Jak z tego wynika, można domniemywać, iż skarżąca ma odłożone na ten cel środki pieniężne lub zamierza je zgromadzić, jak też planuje podjąć środki z lokaty w kwocie [...] zł - która jak sama wskazała założona jest na wypadek śmierci lub choroby.
W piśmie z dnia 28 stycznia 2009 r. podniesiono, iż w pkt 5 pouczenia o wniesieniu zażalenia wskazano, iż "na wniosek strony może być przyznane prawo pomocy" i z tego wynika, iż pomoc prawna nie jest obowiązkowa, wobec czego strona nie jest zmuszona do ponoszenia dodatkowych kosztów. Skierowanie do NSA skargi kasacyjnej jest zgodne z prawem i przysługuje każdemu obywatelowi. Z kolei sformułowanie zawarte w uzasadnieniu Sądu na str. 4 "należy domniemywać" jest prawie formalnym oskarżeniem próby działania na niekorzyść "Skarbu Państwa" w formie wymuszenia pomocy finansowej i jest to działanie na niekorzystną opinię wnioskodawczyni a nałożenie obowiązku pomocy prawnej jest działaniem na korzyść prawników a nie strony. Ponadto dodano, iż wszystkie dokumenty, w przypadku negatywnej odpowiedzi ze strony WSA na temat czy wniosek do NSA zostanie przesłany, zostaną przekazane do Rzecznika Praw Obywatelskich i Ministra Sprawiedliwości. W piśmie z dnia 15 lutego 2009 r. skarżąca doprecyzowała, iż jej pismo z dnia 28 stycznia 2009 r. należy traktować jako zażalenie do NSA na postanowienie z dnia 20 stycznia 2009 r. w przedmiocie odmowy przyznania prawa pomocy, jak również na postanowienie z dnia 25 listopada 2008 r. odrzucające skargę kasacyjną oraz na wyrok WSA oddalający skargę, który jest wyraźnie tendencyjny i działa wyłącznie na korzyść Wojewody Mazowieckiego i m. st. Warszawy. Podniesiono, dlaczego jest gorzej traktowana od innych obywateli oraz wskazano, iż w piśmie do m. st. Warszawy proponowała postępowanie ugodowe podając niską kwotę kosztów 1 m2 działki, ale nie przyniosło ono żadnego skutku.