Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia D.P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 października 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 840/13 o oddaleniu wniosku D.P. o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi A.K., L.W., U.T., M. T. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Postanowieniem z dnia 3 października 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 840/13, w sprawie ze skargi A.K., L.W., U.T. i M.T. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniosek D.P. o przyznanie prawa pomocy.
W uzasadnieniu wskazano, że D.P. nie jest stroną w niniejszej sprawie. Wprawdzie ww. złożyła wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika przed Sądem pierwszej instancji, jednakże wniosek ten nie został jeszcze rozpoznany. Zatem, skoro - stosownie do art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie "P.p.s.a." - prawo pomocy może zostać przyznane tylko stronie, to wniosek D.P. jako niepochodzący od osoby legitymowanej do ubiegania się o przyznanie prawa pomocy podlega oddaleniu.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła D.P. domagając się jego uchylenia.
W uzasadnieniu wnosząca zażalenie wskazała, że w stosunku do "Sędziego Przewodniczącego wydającego skarżone postanowienie" nie zostało jeszcze zakończone prawomocnie postępowanie o jego wyłączenie. Nadto podniosła, że Sąd wadliwie odmówił skarżącej przymiotu strony postępowania, czym naruszył przepis art. 33 § 2 P.p.s.a. Dodała również, że jej interes prawny wynika wprost z wyroków zapadłych w sprawach I SA/Wa 2397/12 i I SA/Wa 2398/12. W związku z czym Sąd naruszył przepis art. 170 P.p.s.a.
Na koniec wnosząca zażalenie zarzuciła Sądowi pierwszej instancji, że nie czyta orzeczeń NSA, wskazując na orzeczenie NSA zapadłe pod sygnaturą I OZ 536/14, dotyczące postępowania "o identycznym przedmiocie jak niniejsze i identycznym przebiegu jak niniejsze".
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Z treści art. 243 § 1 P.p.s.a. wynika, że prawo pomocy może być przyznane na wniosek strony. Zatem do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy uprawniona jest każda ze stron postępowania sądowoadministracyjnego, czyli: skarżący, organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi oraz uczestnik postępowania.
W niniejszej sprawie pismem z dnia 4 września 2013 r. D.P. złożyła wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zaś wniosek o przyznanie na jej rzecz prawa pomocy został złożony pismem z dnia 31 marca 2014 r., po uprzednim wezwaniu jej do wykonania prawomocnego zarządzenia z dnia 18 grudnia 2013 r. o wezwaniu ww. do uiszczenia wpisu sądowego od zażalenia na postanowienie Sądu pierwszej instancji z dnia 19 listopada 2013 r. odrzucające wniosek o wyłączenie sędziów. Bowiem postanowieniem z dnia 20 lutego 2014 r., sygn. akt I OZ 43/14, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie D.P. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału I z dnia 18 grudnia 2013 r. o wezwaniu jej do uiszczenia wpisu od zażalenia na postanowienie Sądu pierwszej instancji z dnia 19 listopada 2013 r. odrzucające wniosek o wyłączenie sędziów.
Mając na uwadze powyższe podnieść należy, że Sąd pierwszej instancji niezasadnie oddalił wniosek D.P. o przyznanie prawa pomocy z tego powodu, że ww. nie posiada przymiotu strony w niniejszej sprawie. Sąd ten pominął fakt, iż D.P. złożyła zażalenie na postanowienie Sądu odrzucające wniosek o wyłączenie sędziów, a następnie została wezwana do uiszczenia wpisu od tego zażalenia na podstawie prawomocnego zarządzenia z dnia 18 grudnia 2013 r. Zatem na tym etapie postępowania D.P. ma przymiot strony w zakresie przedmiotowego postępowania wpadkowego.
Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 1 i 2 P.p.s.a., uchylił zaskarżone postanowienie.