Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Barbara Adamiak po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 11 marca 2015 r., sygn. akt IV SAB/GL 179/14 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi M. na bezczynność Prokuratora Okręgowego w Katowicach w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej postanawia: oddalić zażalenie.
W skardze z dnia 20 października 2014 r. M. wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych, natomiast w kolejnym piśmie z dnia 12 grudnia 2014 r. zażądała ustanowienia adwokata z urzędu.
Referendarz sądowy zarządzeniem z dnia 29 grudnia 2014 r. wezwał skarżącą do złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu. Organizacja związkowa nadesłała wymagany formularz w dniu 13 stycznia 2015 r. W uzasadnieniu podkreśliła, że jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy powołaną do obrony i reprezentowania ich godności, interesów oraz praw zawodowych, socjalnych, materialnych i moralnych. Jednocześnie wskazała, że osiągnęła w ostatnim roku zysk bilansowy w wysokości 179 tysięcy zł i posiada na rachunku bankowym środki pieniężne w kwocie 120 tysięcy zł. Nie posiada natomiast żadnego majątku trwałego i uzyskuje dochody wyłącznie z tytułu składek członkowskich przeznaczonych na realizację zadań statutowych.
Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2015 r. referendarz sądowy odmówił przyznania skarżącej prawa pomocy.
Od wyżej wymienionego postanowienia skarżąca wniosła sprzeciw.
Postanowieniem z 11 marca 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odmówił przyznania prawa pomocy.
W uzasadnieniu orzeczenia Sąd pierwszej instancji stwierdził, między innymi, że analiza wniosku skarżącej prowadzi do oceny, że istnieje obiektywna możliwość poniesienia przez nią zarówno kosztów sądowych (na tym etapie postępowania jest to wpis od skargi w kwocie 100 zł), jak i poniesienia kosztów ustanowienia zawodowego pełnomocnika. Jak bowiem jednoznacznie wynika z oświadczenia zawartego w formularzu, skarżąca posiada na rachunku bankowym znaczną kwotę, tj. 120 tysięcy zł.
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, nie ma przy tym znaczenia, że środki te pochodzą ze składek członkowskich, które są przeznaczone na realizację zadań statutowych związku zawodowego. Skoro zadania statutowe związku zawodowego mogą być realizowane przez wszczęcie postępowania sądowego (w tym przed sądem administracyjnym), to związek powinien uwzględnić konieczność posiadania środków finansowych na ponoszenie ewentualnych kosztów związanych z prowadzeniem spraw sądowych. Nie ulega wątpliwości, że działalność związków zawodowych nie ma komercyjnego charakteru, jednak nie zwalnia to od obowiązku zapewnienia wymaganych środków na podejmowaną działalność. Część znacznych zasobów pieniężnych, organizacja związkowa może wobec tego przeznaczyć na pokrycie kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika w niniejszej sprawie. Żądanie skarżącej, jest zatem pozbawione podstaw.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła M. Podkreśliła, że jej możliwości finansowe są mniejsze, niż możliwości Prokuratury Okręgowej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.; dalej: p.p.s.a.), osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane: