Jeżeli skarżacy zmierza do podważenia całej decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości polegającym na pozbawieniu prawa własności nieruchoności, której jedynym ze składników jest orzeczenie o odszkodowaniu za wywłaszczoną nieruchomośc, to zasadniczym przedmiotem zaskarżenia w takiej sprawie jest pozbawienie prawa własności nieruchomości, a nie należność pieniężna w rozumieniu przepisów art. 216 i 231 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), chociażby skarżący kwestionował także ustalenie wysokości odszkodowania.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Jan Kacprzak po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. W. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału I Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 765/08 wzywające J. W. do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] nr [...] w przedmiocie wywłaszczenia i odszkodowania p o s t a n a w i a: uchylić zaskarżone zarządzenie.
Przewodniczący Wydziału I Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zarządzeniem z dnia 21 maja 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 765/08 wezwał J. W. do uiszczenia wpisu sądowego stosunkowego w kwocie 2.388 zł należnego od wniesionej skargi na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] nr [...] w przedmiocie wywłaszczenia nieruchomości i ustalenia odszkodowania.
Jako podstawę prawną ww. zarządzenia wskazano art. 220 § 1 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) oraz § 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193).
J. W. złożył zażalenie na to zarządzenie wnosząc o jego uchylenie oraz ustalenie od przedmiotowej skargi wpisu stałego. W uzasadnieniu zażalenia skarżący podniósł, że przedmiotem jego skargi nie jest należność pieniężna lecz decyzja Ministra Infrastruktury o utrzymaniu w mocy decyzji Wojewody D. w przedmiocie pozbawienia prawa własności nieruchomości. Dodał ponadto, że ustalenie odszkodowania jest tylko elementem pobocznym skarżonej decyzji i nie jest należnością pieniężną, jak ma to miejsce chociażby przy decyzjach określających zobowiązanie podatkowe.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - zwanej dalej p.p.s.a.) strony ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Oznacza to, że strona jest obowiązana ponosić koszty spowodowane swoim działaniem, w tym uiszczać należne opłaty sądowe.
Zgodnie z art. 230 § 1 p.p.s.a. od pism wszczynających postępowanie przed sądami administracyjnymi w danej instancji pobiera się wpis stosunkowy lub stały. Natomiast pismami wszczynającymi postępowanie w sprawie są skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania (§ 2 ww. przepisu).
Przepisy art. 230 i 231 p.p.s.a. dzielą wpisy sądowe od pism wszczynających postępowanie na stałe i stosunkowe. Stosownie do art. 231 p.p.s.a. wpis stosunkowy pobiera się w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne. W innych sprawach pobiera się wpis stały.
Analiza tych przepisów oraz związanych z nim przepisów art. 215 - 218 p.p.s.a. wskazuje, że przedmiot zaskarżenia, o jakim mowa w tych przepisach dotyczy należności pieniężnych, gdyż tylko wówczas od tej wartości zależy wysokość wpisu tj. tylko wówczas pobiera się wpis stosunkowy.
W tym miejscu należy poczynić uwagę, że zaskarżeniu do sądu administracyjnego podlegają akty i czynności organów administracji publicznej, w tym decyzje administracyjne. Te akty i czynności, w tym decyzje administracyjne, mają swój określony przedmiot którego dotyczą, o którym orzekają, rozstrzygają i ze względu na ten swój określony przedmiot są zaskarżane do sądu administracyjnego. Wartością przedmiotu zaskarżenia, o czym mowa w przepisach art. 216 - 218 i art. 231 p.p.s.a., nie jest więc wartość zaskarżonej decyzji administracyjnej lecz zakwestionowana wysokość należności pieniężnej, której decyzja ta dotyczy (patrz postanowienie 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 stycznia 2008 r. sygn. akt I GSK 2039/06 niepublikowane, a także uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 stycznia 2008 r. sygn. akt I FPS 7/07 - ONSAiWSA 2008 r. nr 2, poz. 24).