Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym Przewodniczący Sędzia NSA Anna Lech po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia K. Przedsiębiorstwa [...] Sp. z o.o. w K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 10 czerwca 2011 r., sygn. akt II SA/Ke 339/11 przywracające termin do wniesienia skargi w sprawie ze skargi J. K. na postanowienie Wojewody Ś. z dnia [...] września 2010 r., znak: [...] odmawiające przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Starosty P. z dnia [...] lipca 2010 r., znak. [...], w przedmiocie odmowy zwrotu wywłaszczonej nieruchomości postanawia: oddalić zażalenie.
W dniu 26 kwietnia 2010r. (data nadania stempla pocztowego) J. K. reprezentowany przez adwokata W. C. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skargę na postanowienie Wojewody Ś. z dnia [...] września 2010 r. znak: [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Starosty P. z dnia [...] lipca 2010 r. znak. [...] orzekającej o odmowie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. W skardze zawarto wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, podnosząc, że zaskarżone postanowienie zawierało błędne pouczenie o prawie wniesienia na nie zażalenia do Ministra Infrastruktury. Pełnomocnik skarżącego będący adwokatem zastosował się do tego pouczenia, lecz wniesione zażalenie zostało uznane przez Ministra Infrastruktury za niedopuszczalne na podstawie art. 134 w związku z art. 144 k.p.a. Z powodu błędnego pouczenia strona nie wniosła w ustawowym terminie skargi do Sądu.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 czerwca 2011., sygn. akt II SA/Ke 339/11 Wojewódzki Sad Administracyjny w Kielcach przywrócił termin do wniesienia skargi uznając, że powstałe w rozpoznawanej sprawie uchybienie było następstwem błędnego pouczenia, zaś zgodnie z art. 112 k.p.a. stronie nie może szkodzić błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania, wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo brak takiego pouczenia.
W ocenie Sądu pierwszej instancji występowanie w sprawie profesjonalnego pełnomocnika nie zwalnia organu administracji od zawarcia w postanowieniu prawidłowego pouczenia o prawie i trybie wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Ewentualne zaś uchybienia w tym zakresie należy, w ocenie Sądu rozstrzygać z uwzględnieniem generalnej reguły wynikającej z art. 112 w związku z art. 126 k.p.a. Wobec tego, zdaniem Sądu, w przypadku uchybienia terminowi do wniesienia skargi, błędne pouczenie co do sposobu zaskarżenia danego aktu należy uznać za okoliczność wyłączającą winę, także w sytuacji gdy strona była reprezentowana przez adwokata. Powołano się przy tym na orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Zażalenie na to postanowienie złożyło K. Przedsiębiorstwo [...] Sp. z o.o. w K., podnosząc, że skarżący jest w niniejszej sprawie reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, który winien wnieść odwołanie do właściwego organu. Ponadto, zdaniem składających zażalenie, w sytuacji, gdy w sprawie występuje profesjonalny pełnomocnik, pouczenie organu było zbędne.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 157, poz. 1270 ze zm.) Sąd może przywrócić, na wniosek strony, uchybiony termin do dokonania czynności w postępowaniu, o ile uchybienie nastąpiło bez winy strony. Obowiązek wykazania braku winy spoczywa na wnioskodawcy, co wynika z art. 87 § 2 tej ustawy.
Zaznaczyć należy, iż kryterium braku winy, jako przesłanki możliwości przywrócenia terminu do dokonania czynności w postępowaniu sądowym wiąże się z obowiązkiem szczególnej staranności przy dokonywaniu tej czynności. O braku winy w uchybieniu terminu można więc mówić jedynie wtedy, gdy strona nie mogła usunąć przeszkody, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o własne interesy.