Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Wiśniewska, , , po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Wa 952/09 odmawiające przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym całkowite zwolnienie od kosztów sądowych, bądź zwolnienie od kosztów sądowych powyżej kwoty 30 złotych w sprawie ze skargi J. B. na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] kwietnia 2009 r., nr [...] w przedmiocie zawieszenia postępowania postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać wniosek o przyznanie prawa pomocy z dnia 4 marca 2010 r. do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Wa 952/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił skarżącemu J.B. przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym całkowite zwolnienie od kosztów sądowych, bądź zwolnienie od kosztów sądowych powyżej kwoty 30 złotych.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd stwierdził, że skarżący nie wykazał, iż nie jest w stanie ponieść kosztów ustanowienia adwokata bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie. Posiada on dom o powierzchni 70 m2, a także nieruchomość rolną o powierzchni 21,11 ha oraz las o powierzchni 3,68 ha. Jest również właścicielem ciągnika i maszyn rolniczych w ilości 12 sztuk o wartości [...] zł, pobiera rentę inwalidzką w wysokości [...] zł miesięcznie oraz ma dochód ze sprzedaży mleka w wysokości [...] zł miesięcznie. Jak wynika zaś z bilansu ewidencyjnego skarżący uzyskał w 2009 r. dochód w kwocie [...] zł przy wydatkach wynoszących [...] zł, ponadto uzyskuje dodatkowo dochód z gospodarstwa rolnego w wysokości [...] zł, zaś jego dochód z dotacji unijnych wynosi [...] zł rocznie.
Wobec powyższego Sąd pierwszej instancji stwierdził, że posiadane przez skarżącego środki finansowe nie pozwalają zaliczyć go do kręgu osób ubogich, będących w trudnej sytuacji materialnej. Ponadto Sąd podkreślił, że skarżący powinien traktować koszty sądowe równorzędnie z innymi wydatkami.
Na powyższe postanowienie J. B. złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego zażalenie, zarzucając fałszywą interpretację faktów zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy. Sąd pominął bowiem, że skarżący jest osobą niepełnosprawną, niezdolną do pracy zarobkowej, która nie może jednocześnie wyzbyć się niedochodowego gospodarstwa rolnego. Skarżący podkreślił, że wskazywany przez Sąd dochód z gospodarstwa jest dochodem brutto nieuwzględniającym kosztów odtworzenia majątku oraz kosztów własnej pracy. Po doliczeniu tych kosztów pośrednich produkcji rolnej powstaje strata.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z treścią art. 244 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270, ze zm., dalej "P.p.s.a.") prawo pomocy polega na tym, że strona zostaje zwolniona przez sąd od ponoszenia kosztów sądowych oraz uzyskuje uprawnienie do udzielenia pełnomocnictwa wyznaczonemu przez sąd adwokatowi, radcy prawnemu, doradcy podatkowemu lub rzecznikowi patentowemu bez pokrywania jego wynagrodzenia i wydatków. Przewidziana możliwość przyznania prawa pomocy może być udzielona w zakresie całkowitym lub częściowym (art. 245 P.p.s.a.). Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Prawo to przyznaje się, jeżeli osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a.). Prawo pomocy w zakresie częściowym polega natomiast na zwolnieniu tylko od opłat sądowych w całości lub części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego względnie rzecznika patentowego. Przysługuje ono jeżeli osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).