Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Iwona Bogucka po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 października 2021 r. sygn. akt II SO/Wa 56/21 o wymierzeniu grzywny Dyrektorowi Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w W. za nieprzekazanie w ustawowym terminie skargi wraz z odpowiedzią na skargę i kompletnymi aktami sprawy postanawia: oddalić zażalenie.
Wnioskiem z 17 sierpnia 2021 r. M. M. (dalej: wnioskodawca), wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o wymierzenie Dyrektorowi Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w W. (dalej: organ) grzywny za nieprzekazanie w ustawowym terminie skargi wraz z aktami sprawy oraz odpowiedzią na skargę w sprawie przewlekłości wniosku o ujawnienie danych osobowych. Uzasadniając swoje żądanie wnioskodawca wskazał, że według odpowiedzi na skargę do sprawy sygn. akt II SAB/Wa 514/21, skarga z 5 maja 2021 r. została przekazana do Sądu po upływie 30-dniowego terminu.
W odpowiedzi na wniosek organ wniósł o uznanie żądania zasądzenia grzywny za niezasadne i bezpodstawne wskazując, że na dzień wniesienia skargi, tj. 5 maja 2021 r., nie dysponował technicznymi możliwości odczytania skargi, jednakże podjął działania mające na celu umożliwienie otwierania korespondencji zaszyfrowanej kodem BASE64. Od 28 czerwca 2021 r. organ posiadał procedurę umożliwiającą otwieranie ww. korespondencji. Skarga z 5 maja 2021 r. zgodnie z prezentatą została odczytana w dniu 26 lipca 2021 r. i doręczona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w dniu 4 sierpnia 2021 r.
Postanowieniem z 8 października 2021 r., II SO/Wa 56/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 55 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325; dalej: p.p.s.a.), wymierzył organowi grzywnę w kwocie 100 złotych i zasądził od organu na rzecz wnioskodawcy kwotę 100 złotych tytułem zwrotu uiszczonego wpisu sądowego od wniosku. W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że terminowe przekazanie skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę jest bezwzględnym obowiązkiem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono. Nieprzekazanie skargi ogranicza stronie skarżącej możliwość realizacji jej konstytucyjnego prawa do sądu. Sąd I instancji przy wymierzaniu organowi grzywny wziął pod rozwagę problemy techniczne organu i nieznaczne przekroczenie terminu. W ocenie Sądu I instancji wymierzenie grzywny w wysokości 100 złotych pozwala na osiągnięcie celów, dla których środek ten został przewidziany.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożył organ, wnosząc o jego uchylenie i orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a także o wstrzymanie - na podstawie art. 196 p.p.s.a. - wykonania zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia.
Sądowi I instancji zarzucono naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 54 § 1 i § 2 p.p.s.a. w zw. z art. 55 § 1 p.p.s.a., a także art. 141 § 4 p.p.s.a. przez błędne dokonanie ustaleń faktycznych w sprawie, co skutkowało pominięciem okoliczności stanowiących przyczyny naruszenia przez organ obowiązku wynikającego z art. 54 § 2 p.p.s.a., oraz nieustalenie, czy sprawa jest sprawą administracyjną i podlega kognicji sądu administracyjnego, co miało istotny wpływ na wynik postępowania i ukaranie organu karą grzywny.