Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J.M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2015 r., sygn. akt IV SAB/Wa 8/15 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi J.M., J.M., A.M., J.M. i M.M. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju w przedmiocie rozpoznania odwołania postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił J.M. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym. W uzasadnieniu Sąd podniósł, iż skarżący wezwany został, na podstawie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej jako "P.p.s.a."., do przedłożenia szeregu dokumentów wyjaśniających w sposób wystarczający sytuację majątkową strony, przedstawioną we wniosku o przyznanie prawa pomocy - między innymi wyciągi z rachunków bankowych, zaświadczenia lekarskie oraz kopie dokumentów wskazujących na wysokość wydatków ponoszonych przez rodzinę skarżącego. Sąd wskazał, iż wezwanie to pozostało bez odpowiedzi, a z przedstawionych we wniosku okoliczności nie wynikało, aby strona wykazała, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, co uzasadniało odmowę przyznania prawa pomocy.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł J.M., podnosząc między innymi, iż w czasie, kiedy doręczone było wezwanie Sądu do uzupełnienia braków wniosku przebywał on w szpitalu. Skarżący podniósł też, iż w innej sprawie przyznano mu prawo pomocy w zakresie całkowitym.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy P.p.s.a. przyznanie prawa do pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z powyższego wynika więc, że instytucja zwolnienia od kosztów ma charakter wyjątkowy i jest stosowana wobec osób o bardzo trudnej sytuacji materialnej, czyli takich, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są jakichkolwiek środków do życia, lub środki te są tak bardzo ograniczone, iż wystarczają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.
Z kolei art. 255 ustawy P.p.s.a. stanowi, że w sytuacji, gdy oświadczenie strony zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, dodatkowo strona jest zobowiązana złożyć na wezwanie Sądu dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego.
J.M. wezwany został, na podstawie art. 255 P.p.s.a., do przedłożenia dokumentów wyjaśniających jego rzeczywistą sytuację majątkową i możliwości finansowe. Jednakże wezwanie Sądu pozostało bez jakiejkolwiek odpowiedzi, tym samym Sąd I instancji w istocie pozbawiony został przez samego skarżącego możliwości dokonania pełnej oceny wszystkich okoliczności niniejszej sprawy. Jak już wskazano wyżej działania Sądu do uściślenia oświadczeń strony, podejmowane na podstawie art. 255 ustawy P.p.s.a., mają zastosowanie w sytuacji, gdy oświadczenie strony zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości. Konstrukcja przepisu art. 255 P.p.s.a. zakłada zatem obowiązek współpracy wnioskodawcy z sądem. Niedopełnienie w całości lub w części obowiązku złożenia przez stronę dodatkowego oświadczenia uzasadnia oddalenie wniosku o przyznanie prawa pomocy. Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie.
Mając na uwadze powyższe przyjąć należy, iż J.M. nie wykazał w sposób dostateczny, aby spełniał przesłanki przyznania mu prawa pomocy w zakresie całkowitym, a dokonana w tym zakresie ocena Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego była w pełni uzasadniona.
Z tego względu Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.