Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym Przewodniczący Sędzia NSA Iwona Bogucka po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia D. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 marca 2016 r., sygn. akt IV SA/Wa 3743/15 odmawiające przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi D. B. na działanie Ministra Rozwoju postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 3 marca 2016 r., sygn. IV SA/Wa 3743/15 oddalił wniosek J. B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego z urzędu. Wniosek ten został złożony w sprawie ze skargi na pismo Dyrektora Departamentu Doskonalenia Regulacji Prawnych Ministerstwa Gospodarki z 28 września 2015 r., znak [...], stanowiące odpowiedź na pismo skarżącego z 19 sierpnia 2015 r. Jako organ, którego działanie zostało zaskarżone wskazany został Minister Rozwoju (jako Minister właściwy do spraw gospodarki). Ministrowi zarzucono, że nie wypełnia swoich obowiązków nadzorczych wynikających z ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, w wyniku czego skarżący jako wierzyciel poniósł szkodę. W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji stwierdził, że zachodzi przesłanka z art. 247 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.), polegająca na oczywistej bezzasadności skargi. Wniesiona skarga podlega bowiem odrzuceniu stosownie do art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a. z uwagi na brak właściwości sądu administracyjnego do jej rozpatrzenia. Sąd wyjaśnił, że o oczywistej bezzasadności skargi można mówić, gdy bez potrzeby pogłębionej analizy prawnej nie ulega wątpliwości, że skarga nie może zostać uwzględniona, w szczególności gdy są podstawy do jej odrzucenia.
W zażaleniu na postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie i przyznanie prawa pomocy. Wskazał, że o zasadności jego wniosku świadczy doręczone mu postanowienie o odrzuceniu skargi i związana z tym konieczność uzyskania pomocy prawnej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 247 p.p.s.a., prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi. Wprowadzona przesłanka odmowy przyznania prawa pomocy, oderwana od sytuacji majątkowej strony, daje podstawy do przyjęcia, że zgodnie z zamiarem ustawodawcy mogą zaistnieć przypadki, gdy udzielanie finansowego wsparcia ze strony Państwa w dochodzeniu ochrony prawnej przed sądem jest wyłączone z tego względu, że wniesiona skarga nie prowadzi do realizacji tego celu, jakim jest sądowa kontrola działania administracji. Nie jest wówczas dopuszczalne angażowanie środków publicznych, winny być one bowiem wydawane racjonalnie i optymalne. Na etapie rozpoznawania wniosku o prawo pomocy wyłączona jest możliwość rzeczowego badania zasadności skargi. Oczywista bezzasadność skargi może zatem dotyczyć sytuacji, gdy sąd administracyjny w danej sprawie nie jest legitymowany do badania legalności czy to ze względu na charakter aktu, czy też ze względu na rodzaj podmiotu, który go wydał, a okoliczność ta jest niewątpliwa. W szczególności dotyczy to sytuacji, w której skarga kwalifikuje się do odrzucenia na podstawie art. 58 § 1 p.p.s.a., co ma miejsce wówczas, gdy sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego.