Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J.M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 lipca 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 556/13 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi J.M. na postanowienie Wojewody Łódzkiego z dnia [...].02.2010 r., nr [...] w przedmiocie wywłaszczenia nieruchomości postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 3 lipca 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny odmówił J. M. przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Jak wynika z nadesłanego przez skarżącego formularza o przyznanie prawa pomocy, wnioskodawca mieszka z matką, która prowadzi jednak odrębne gospodarstwo domowe. Skarżący wskazał, że posiada dom oraz nieruchomość rolną o powierzchni 5,8 ha wraz z budynkami gospodarczymi. Utrzymuje się z dochodu ze sprzedaży mleka w wysokości 300-400 zł miesięcznie, a także z dopłaty obszarowej z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która w 2012 r. wyniosła 4449,94 zł. Dodatkowo wnioskodawca oświadczył, że dochód przeznacza na wydatki związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, a także na utrzymanie. Na potwierdzenie swojego oświadczenia, skarżący przesłał kserokopie decyzji z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, kserokopię decyzji w sprawie wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego, kserokopie szeregu rachunków potwierdzających koszty utrzymania oraz wyciąg z rachunku bankowego swojego oraz swojej matki. W piśmie z dnia 16 kwietnia skarżący wskazał liczbę sztuk posiadanego bydła i żywca oraz oświadczył, że przysługujące mu odszkodowanie w kwocie 7135,00 zł przyznane decyzją Wojewody Łódzkiego z dnia 24 lutego 2010 r. zostało złożone do depozytu sądowego bezprawnie i bez jego zgody.
Na powyższe postanowienie skarżący złożył zażalenie, w którym podniósł, że nie jest w stanie ponieść żadnych kosztów związanych z postępowaniem, a wskazując na możliwość podjęcia złożonego w depozycie sądowym odszkodowania, Sąd I instancji "zmusza go do popełnienia samobójstwa".
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy P.p.s.a. przyznanie prawa do pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania. Z powyższego wynika więc, że instytucja zwolnienia od kosztów ma charakter wyjątkowy i jest stosowana wobec osób o bardzo trudnej sytuacji materialnej, czyli takich, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są jakichkolwiek środków do życia, lub środki te są tak bardzo ograniczone, iż wystarczają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.
W niniejszej sprawie nie zachodzą okoliczności, które uprawniałyby Sąd do przyznania wnioskodawcy prawa pomocy. Jak wynika z danych, które we wniosku zamieścił wnioskodawca, prowadzi on gospodarstwo rolne o powierzchni 5,8 ha i otrzymuje z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dopłatę obszarową, która jak wynika z nadesłanych dokumentów wynosi 4449,94 zł. Ponadto wnioskodawca osiąga znikomy dochód ze sprzedaży mleka w kwocie 300 - 400 zł miesięcznie. Wprawdzie dochód skarżącego w istocie jest niewielki, jednakże kluczowe znaczenie dla przedmiotowej sprawy ma jednak fakt, iż skarżącemu przyznane zostało, decyzją z dnia 24 lutego 2010 r., odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość w kwocie 7135 zł. W związku z tym, że skarżący odmówił jego przyjęcia, zostało ono złożone do depozytu sądowego, co oznacza, iż w każdej chwili może ono zostać przez wnioskodawcę podjęte. Należy przy tym wspomnieć, że nieuzasadnione są podnoszone przez skarżącego zarzuty, że złożenie odszkodowania do depozytu było bezprawne, jak również, że Sąd wskazując skarżącemu w uzasadnieniu możliwość podjęcia środków z depozytu sądowego "podstępnie zmusza" go do odebrania tej kwoty. Niezasadne są również zarzuty, jakoby odebranie odszkodowania z depozytu miało mieć wpływ na inne postępowania, które są w toku przed innymi sądami. W powyższych okolicznościach należy stwierdzić, że strona dobrowolnie pozbawia się środków z odszkodowania, które mogłyby posłużyć do opłacenia kosztów postępowania, co przesądza o tym, że wniosek o przyznanie prawa pomocy jest nieusprawiedliwiony.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.