Zażalenie na postanowienie WSA w Warszawie w sprawie ze skargi na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia odszkodowania
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Bożena Popowska po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. L. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 marca 2016 r., sygn. akt IV SA/Wa 65/16 o odrzuceniu skargi w sprawie ze skargi E. L. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] września 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia odszkodowania postanawia oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 16 marca 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę E. L. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] września 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia odszkodowania. W uzasadnieniu tego postanowienia wskazał, że 28 września 2015 r. do tut. Sądu wpłynął wniosek E. L. o przyznanie prawa pomocy w związku wydaniem decyzji przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] września 2015 r. Postanowieniem z dnia 29 października 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zwolnił E. L. z kosztów sądowych oraz ustanowił dla niej adwokata z urzędu. E. L., działająca przez pełnomocnika adw. M. M., wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na opisaną wyżej decyzję w przedmiocie odmowy ustalenia odszkodowania. Skarga została nadana 4 grudnia 2015 r.

Odwołując się do treści art. 53 § 1 oraz art. 54 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm. - zwaną dalej P.p.s.a.), Sąd wskazał, że zaskarżona decyzja Ministra Infrastruktury i Rozwoju została doręczona skarżącej w dniu 18 września 2015 r., zatem ustawowy trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi na ww. akt upłynął z dniem 20 października 2015 r. W decyzji tej zawarto stosowne pouczenie o sposobie i terminie wniesienia skargi. Sąd uznał, że skarżąca nie czyniąc zadość prawidłowemu pouczeniu, wniosła skargę z przekroczeniem terminu, wskazanego w art. 53 § 1 p.p.s.a., co uzasadniało jej odrzucenie na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 P.p.s.a.

W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżąca zarzuciła naruszenie art. 86 § 1, art. 87 § 2 i 3 oraz art. 49 § 1 P.p.s.a. a także art. 45 Konstytucji RP poprzez pominięcie tych przepisów w okolicznościach niniejszej sprawy. Pełnomocnik skarżącej podniósł, iż nie miał możliwości wywiedzenia skargi w ustawowym terminie i nie można mu przypisać winy w naruszeniu terminu określonego w art. 53 § 1 P.p.s.a. Wskazał, iż na okoliczności te wyraźnie powoływał się w na wstępie skargi, podkreślając datę 29.10.2015 r., jako datę wydania postanowienia o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu oraz datę 18.11.2015 r., jako datę pisma informującego go o wyznaczeniu pełnomocnikiem. W jego ocenie, przekładając powyższe okoliczności na treść skargi z dnia 4 grudnia 2015 r. Sąd powinien uznać ją za skargę połączoną z wnioskiem o przywrócenie terminu, który winien rozpoznać zgodnie z przepisami art. 86 i nast. P.p.s.a., albo - w przypadku wątpliwości co do rodzaju przedmiotowego pisma - wezwać skarżącą do prawidłowego oznaczenia rodzaju tego pisma.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 53 § 1 P.p.s.a. skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Ustanowiony w powołanym przepisie termin jest terminem ustawowym, procesowym i prekluzyjnym. Oznacza to, że niedopuszczalne jest jego skracanie lub przedłużanie, zaś dokonanie czynności procesowej po jego upływie pozostaje bezskuteczne. Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w sposób wyraźny i niebudzący wątpliwości określa zarówno początek biegu terminu do zaskarżenia aktu (dzień doręczenia rozstrzygnięcia w sprawie), jak i konsekwencje złożenia skargi po jego upływie. Stosownie bowiem do brzmienia art. 58 § 1 pkt 2 P.p.s.a. skargę spóźnioną sąd jest zobowiązany odrzucić. W świetle przytoczonych unormowań kwestionowane postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie należało uznać za odpowiadające prawu. Skoro decyzję organu II instancji doręczono E. L. w dniu 18 września 2015 r., to przyjąć trzeba, że termin do złożenia skargi na powyższe rozstrzygnięcie upływał z dniem 20 października 2015 r. Zatem skarga wniesiona w dniu 4 grudnia 2015 r. została - jak trafnie stwierdził Sąd I instancji - złożona po upływie ustawowego terminu. Podkreślić przy tym należy, że bez znaczenia dla upływu terminu do wniesienia skargi pozostawał fakt ustanowienia dla strony pełnomocnika z urzędu. W świetle przepisów ustawy regulującej postępowanie przed sądami administracyjnymi brak jest jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, że w momencie wyznaczenia pełnomocnika z urzędu termin do zaskarżenia decyzji "otwiera się na nowo". Skuteczne zaskarżenie decyzji po upływie trzydziestodniowego terminu jest możliwe wyłącznie w przypadku, gdy przywrócono termin do dokonania tej czynności procesowej. Skarga wniesiona w dniu 4 grudnia 2015 r. nie zawiera w swej treści żadnych sformułowań, które pozwoliłyby uznać je za wniosek o przywrócenie terminu. Przywołanie w jej wstępie daty wydania postanowienia o przyznaniu prawa pomocy oraz daty doręczenia pełnomocnikowi informacji o wyznaczeniu go do reprezentowania strony skarżącej, nie jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi. Art. 86 § 1 P.p.s.a. stanowi jednoznacznie, iż sąd działa w tej mierze jedynie na wniosek strony, a więc wykluczona jest możliwość działania z urzędu. Argumentację tę wspiera treść art. 87 P.p.s.a., określająca zarówno treść, jak i sposób oraz termin wniesienia tego wniosku. Domniemanie ze strony Sądu I instancji, iż w tej sprawie skarżąca wnosi o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, stanowiłoby naruszenie art. 86 § 1 P.p.s.a. Treść skargi nie zawierała też takich wskazówek, które po stronie Sądu I instancji rodziłyby obowiązek uruchomienia procedury określonej w art. 49 P.p.s.a, tym bardziej, gdy zważy się, iż pismo to sporządzone zostało przez profesjonalnego pełnomocnika. W analizowanym przypadku, Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się w tej sprawie naruszenia art. 45 Konstytucji RP. Prawo do sądu zagwarantowane ustawą zasadniczą nie oznacza, że strona zwolniona jest z obowiązku dokonania określonych czynności prawnych wymaganych dla skutecznego wniesienia skargi w sytuacji uchybienia terminu do jej złożenia, zwłaszcza gdy jest ona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika. Sam fakt wystąpienia negatywnych konsekwencji, które pociąga za sobą brak złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, nie uzasadnia podejmowania przez Sąd czynności zmierzających do sanowania tego braku. W okolicznościach tej sprawy Sąd pierwszej instancji trafnie zatem wywiódł, że przedmiotowa skarga została złożona z uchybieniem terminu, a tym samym jako spóźniona podlegała odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 P.p.s.a.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a., postanowił jak w sentencji.

Strona 1/1