Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Borowiec po rozpoznaniu w dniu 30 września 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J.B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 841/13 o odrzuceniu wniosku J.B. o wyłączenie sędziów w sprawie ze skargi A.K., L.W., U.T. i M.T. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 19 listopada 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 841/13 odrzucił wniosek J.B. o wyłączenie sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Tomasza Szmydta, Agnieszki Jędrzejewskiej-Jaroszewicz i Iwony Maciejuk od udziału w sprawie ze skargi A.K., L.W., U.T. i M.T. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji. W uzasadnieniu postanowienia podał, że z akt sprawy wynika, iż J.B. nie brał udziału w postępowaniu administracyjnym. Zarówno postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...], jak i wydane w pierwszej instancji przez ten organ postanowienie z dnia [...] października 2012 r. nr [...], nie wskazują J.B. jako strony postępowania oraz nie zostały mu doręczone. Skoro zatem wnioskodawcy nie przysługiwał przymiot strony w postępowaniu administracyjnym w rozumieniu art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz.1071 ze zm., dalej w skrócie K.p.a.), to nie posiada on również w chwili obecnej przymiotu strony postępowania sądowoadministracyjnego, a w konsekwencji jego wniosek o wyłączenie sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, jako niedopuszczalny, podlega odrzuceniu.
Powyższe postanowienie stało się przedmiotem zażalenia J.B. do Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym wyraził niezadowolenie z rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji, wskazując, iż ma interes prawny w niniejszym postępowaniu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Instytucja wyłączenia sędziego, zarówno z mocy prawa, jak i na wniosek strony, jest istotną gwarancją procesową, która ma zapewnić rozpoznanie sprawy przez sąd w takim składzie orzekającym, którego sędziowie nie pozostają w relacjach osobistych ze stronami oraz nie mieli określonych wcześniej związków z rozpoznawaną sprawą. Ratio legis przepisów o wyłączeniu sędziego we wszystkich procedurach sądowych sprowadza się do eliminowania przyczyn, które mogą skutkować wątpliwościami co do jego bezstronności i obiektywizmu w rozpoznaniu określonej sprawy. Poza wypadkami wyłączenia z mocy samego prawa (art. 18 § 1 p.p.s.a.), wyłączenie sędziego następuje na wniosek wówczas, jeżeli zachodzą takie okoliczności, które mogłyby wywołać wątpliwości co do jego bezstronności (art. 19 p.p.s.a.).
Sąd pierwszej instancji prawidłowo wskazał, że uprawnionym do złożenia wniosku o wyłączenie sędziego jest wyłącznie podmiot, który posiada status strony. Zauważyć jednak należy, iż w niniejszej sprawie J.B. wraz z wnioskiem o wyłączenie wskazanych sędziów (pismo z dnia 30 października 2013 r.) złożył wniosek o dopuszczenie go do udziału w niniejszym postępowaniu (pismo z dnia 30 października 2013 r.; data wpływu obu pism - 30 października 2013 r.). W takim przypadku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie winien w pierwszej kolejności rozpoznać wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (czego nie uczynił), a następnie przedmiotem rozpoznania uczynić wniosek o wyłączenie sędziów. Podkreślić należy, iż z akt sprawy wynika, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2015 r. sygn. akt I SA/Wa 841/13, na skutek ponownego wniosku J.B. o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, dopuścił go do udziału w niniejszej sprawie.
Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że Sąd pierwszej instancji przedwcześnie odrzucił wniosek J.B. o wyłączenie sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Tomasza Szmydta, Agnieszki Jędrzejewskiej-Jaroszewicz i Iwony Maciejuk od udziału w niniejszej sprawie. Wniosek ten będzie zatem podlegał merytorycznemu rozpoznaniu, w oparciu o przesłanki określone w art. 18 i 19 p.p.s.a.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w postanowieniu.