Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 4 września 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J.M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 lipca 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 255/13 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi J.M. na postanowienie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] września 2012 r. nr [...] w przedmiocie uchybienia terminu do wniesienia odwołania postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 23 lipca 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 255/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił J.M. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że - w jego ocenie - wnioskodawca nie należy do kategorii osób najuboższych, które z przyczyn od siebie niezależnych nie są w stanie zdobyć środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym, a zatem nie zaistniały w sprawie przesłanki uzasadniające uwzględnienie złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy. W ocenie Sądu skarżący nie wykazał należycie, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego oraz kosztów ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika. Nadto Sąd wskazał, że wprawdzie z przedstawionych przez skarżącego dokumentów wynika, że uzyskiwany przez niego dochód ze sprzedaży mleka jest stosunkowo niewielki, nie można jednak pominąć faktu, że decyzją z dnia [...] lutego 2010 r. przyznane mu zostało odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość w wysokości 7.135 zł. Zaś okoliczność, że skarżący dotychczas nie podjął ww. kwoty (złożonej do depozytu sądowego) nie zmienia faktu, że może to zrobić w każdej chwili i jest to uzależnione jedynie od jego woli.
Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł skarżący, podnosząc że nie zgadza się z decyzją Sądu odmawiającą mu przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. W uzasadnieniu skarżący wskazał, że obecnie nie stać go na pokrycie kosztów postępowania sądowego. Nadto dodał, że wprawdzie posiada niewielkie gospodarstwo rolne, ale nie przynosi ono dużych dochodów. Uzyskiwane dochody przeznaczane są na koszty związane z codziennym życiem. Zaś przyznanej mu kwoty z tytułu odszkodowania, złożonej do depozytu, podjąć nie może, ponieważ się z tym nie zgadza.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z treści art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej w skrócie "P.p.s.a.", strony ponoszą koszty sądowe związane ze swoim udziałem w sprawie. Natomiast instytucja prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i znajduje zastosowanie w stosunku do osób będących w trudnej sytuacji materialnej. Do osób tych można zaliczyć osoby ubogie, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspokajają tylko ich podstawowe potrzeby życiowe. Przy ocenie czy sytuacja materialna strony kwalifikuje ją do przyznania prawa pomocy Sąd bierze pod uwagę nie tylko wysokość uzyskiwanych dochodów, ale również stan majątkowy strony.
Zgodnie z treścią art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Jest to jedyna przesłanka. Niewykazanie powyższego skutkuje odmową przyznania prawa pomocy, niezależnie od innych okoliczności podnoszonych przez stronę.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowienie Sądu I instancji jest zgodne z prawem. Wprawdzie zgodzić się należy ze skarżącym, że średni miesięczny dochód uzyskiwany przez niego z działalności związanej z prowadzonym gospodarstwem rolnym nie jest znaczny, jednakże rację ma Sąd I instancji, iż dla oceny możliwości poniesienia przez skarżącego kosztów postępowania sądowego znaczenie ma kwota 7.135 zł, która spoczywa w depozycie sądowym, a której to kwoty skarżący nie chce podjąć. W tej sytuacji zasadnie Sąd I instancji stwierdził, że w sprawie nie zaistniały przesłanki do uwzględnienia wniosku skarżącego.
Nadto podnieść należy, że w stosunku do skarżącego okoliczność ta była już poddana ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w postanowieniu z dnia 7 sierpnia 2013 r., sygn. akt I OZ 696/13. Wprawdzie postanowienie to zostało wydane w innej sprawie i jako takie nie wiąże w tej sprawie Naczelnego Sądu Administracyjnego, to jednakże zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu tam wyrażonym.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 1 i 2 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.